Της Μαρίας Δήμου
Ζώντας στην Πόλη, που για αιώνες αποτελεί το σταυροδρόμι των δρόμων που οδηγούν από την ανατολή στη δύση κι από το βορρά στο νότο, τα ταξίδια για προορισμούς που βρίσκονται ειδικά στα ανατολικά μας γίνονται πιο εύκολα.
Έτσι το Μπακού, για μια ολιγοήμερη απόδραση, ήταν μια εύκολη επιλογή. Με μια 3ωρη πτήση από το αεροδρόμιο Istanbul βρεθήκαμε στην πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν. Πετώντας πάνω από τις ημιερημικές εκτάσεις που περικλείνουν την πόλη ο συνδυασμός του κίτρινου των πετρωμάτων με το βαθύ μπλε του νερού της Κασπίας έκαναν το τοπίο εντυπωσιακό.
Το Μπακού χτισμένο στη δυτική όχθη της Κασπίας είναι η ανατολικότερη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα καθώς τα σύνορα ανάμεσα στις δύο ηπείρους ορίζονται από τη μεγαλύτερη λίμνη στον κόσμο, την Κασπία Θάλασσα. Η πόλη βρίσκεται στα 28 μέτρα κάτω από την επιφάνεια των θαλασσών .
Χτισμένο πάνω στον δρόμο του μεταξιού και των καραβανιών το Μπακού γνώρισε μεγάλη άνθιση κι αποτέλεσε ένα από τους σημαντικότερους σταθμούς εμπόρων, ταξιδιωτών και περιηγητών.
Η παλιά πόλη άθικτη
Από την πρώτη στιγμή έκλεψε την καρδιά μας.
Η απόλυτη καθαριότητα, ούτε ένα σκουπιδάκι, ούτε ένα χαρτάκι δεν υπήρχε στους δρόμους της, ούτε κάδη, ούτε σκουπίδια στα πεζοδρόμια.
Οι φαρδείς καλοκατασκευασμένοι δρόμοι της, ούτε λακκούβες, ούτε κακοτεχνίες σε όλες τις κεντρικές οδούς. Τις ώρες αιχμής υπήρχε μεγάλη κίνηση αλλά με συνεχή ροή.
Τα υπέροχα κτίρια, τα παλαιότερα με το άφθονο οικοδομικό υλικό τις περιοχής την κίτρινη πέτρα και τα σύγχρονα όλα με μοντέρνα αρχιτεκτονικά γραμμή.
Η παλιά πόλη άθικτη, κατοικημένη από ντόπιους, με πανέμορφα δαιδαλώδη σοκάκια, ιστορικά μνημεία αλλά και καφέ και εστιατόρια, που δεν χαλάσουν όμως την αστική δομή και δεν μετέτρεπαν το ιστορικό αυτό κομμάτι της πόλης σε τουριστική ατραξιόν. Με τον πύργο της Παρθένου (Qız Qalesı), χαμάμ, τεμένη κι ανάκτορα η παλιά πόλη είναι από τα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.
Ξεχωρίζει το πολιτιστικό κέντρο Αλιγιέφ
Κι έξω από τα τείχη που περικλείουν την παλιά πόλη εντυπωσιακά κτίρια, δημόσια και ιδιωτικά δίνουν στο Μπακού αίγλη κι αρχοντική όψη. Πολλά από αυτά είναι πολυόροφα καθώς όμως υπάρχει απόσταση μεταξύ τους δεν πνίγουν τον κάτοικο ή τον επισκέπτη.
Από τα σύγχρονα κτίρια ξεχωρίζει φυσικά το καταπληκτικό πολιτιστικό κέντρο Χεϊντάρ Αλίγιεφ, το μουσείο των χαλιών, οι Flame Towers, το Deniz Mall, το The Crescent Hotel.
Τα πάρκα και τις αλέες, που μας χάριζαν σκιά στα φαρδιά πεζοδρόμια αυτές τις ηλιόλουστες αυγουστιάτικες μέρες. Όλα καθαρά, φροντισμένα, με ποικιλία φυτών, και πολλά δέντρα.
Εκπληκτική και η παραλιακή οδός σε όλο σχεδόν το μήκος της πόλης, με χώρους για περπάτημα, πολύ πράσινο, εκπληκτική θέα στον κόλπο, με πολλά παγκάκια και καφέ-εστιατόρια.
Τα κοιτάσματα πετρελαίου
Αυτό όμως που κάνει ξεχωριστό το Μπακού και δίνει πλούτο στη χώρα είναι τα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Γύρω από την πόλη αμέτρητες αντλίες από το 1847 αντλούν τον μαύρο χρυσό, κρατήρες δημιουργούν μικρές εκτοξεύσεις αερίων και νερού ενώ μια αιώνια φλόγα καίει από μια διαρροή φυσικού αερίου στο έδαφος. Κάποτε τέτοιες φλόγες ήταν διάσπαρτες στη γη του Μπακού κι έδιναν το όνομα στη χώρα, γη της φωτιάς. Αυτές οι φλόγες ήταν και η αιτία ίδρυσης ενός ζωροαστρικού ναού, που υπάρχει ακόμα και σήμερα ως ιστορικός χώρος, καθώς η φωτιά είναι από τα τέσσερα βασικά στοιχεία της θρησκείας αυτής. Η υπεράντληση όμως του πετρελαίου μείωσε το επιφανειακό απόθεμα του φυσικού αερίου και οι φλόγες έσβησαν, οδηγώντας και σε εγκατάλειψη και το ζωροαστρικό ναό.
Ανθρώπινη παρουσία πριν 20.000 χρόνια
Το Μπακού δεν ήταν σταθμός των εμπόρων μόνο κατά τα μεσαιωνικά χρόνια. Ακόμα από τις πρώτες μετακινήσεις ομάδων ανθρώπων από την Αφρική προς την Ευρώπη και την Ασία η περιοχή αυτή δίπλα στην Κασπία Θάλασσα φαίνεται πως ήταν ένας από τους πρώτους τόπους εγκατάστασης των πρώτων νομάδων. Στο Qobustan Milli Parkı, εκτός από τους γεωλογικούς σχηματισμούς, οι βραχογραφίες μαρτυρούν την ανθρώπινη παρουσία εδώ πριν από 20.000 χρόνια.
Φύγαμε από το Μπακού γεμάτοι εικόνες και απόλυτα ικανοποιημένοι από όσα μας πρόσφερε η πόλη αυτή και οι ευγενικοί και χαμογελαστοί άνθρωποί της. Φτάσαμε στο αεροδρόμιο με ένα από τα πολλά ηλεκτροκίνητα λονδρέζικα ταξί, που κυκλοφορούν στην πόλη αφήνοντας πίσω το Μπακού σε έναν οργασμό προετοιμασιών για τους αγώνες της F1, που θα διεξαχθούν μέσα στην πόλη, στους δρόμους που διασχίζαμε κάθε τόσο, σε λίγες μέρες.
