Νέα σενάρια που προκαλούν έντονη συζήτηση φέρνει στο φως η αρθρογράφος του T24 Τζανσού Τσαμλιμπέλ, γύρω από τις επιλογές που εξετάζει το τουρκικό κράτος για τα ανώτερα στελέχη του PKK και τον φυλακισμένο ηγέτη της οργάνωσης Αμπντουλάχ Οτζαλάν.

Αφορμή στάθηκαν δημοσιεύματα της OdaTV, σύμφωνα με τα οποία κατασκευάζεται νέα κατοικία για τον Οτζαλάν στο Ιμραλί. Η Γενική Διεύθυνση Φυλακών διέψευσε την πληροφορία, ωστόσο –όπως σημειώνει η Τσαμλιμπέλ– θεωρείται πιθανό ο Οτζαλάν να μεταφερθεί σε μεγαλύτερο χώρο και να αποκτήσει διευρυμένες δυνατότητες επικοινωνίας.

200 στελέχη στο κάδρο

Η OdaTV υποστήριξε επίσης ότι, στο πλαίσιο ενός «πακέτου επιστροφής», εξετάστηκε η μεταφορά περίπου 200 ανώτερων στελεχών του PKK στο Ιμραλί. Σύμφωνα με την αρθρογράφο, το κράτος έχει καταγράψει περίπου 200 πρόσωπα ως ηγετικό πυρήνα της οργάνωσης.

Αρχικά, το σενάριο προέβλεπε τη μετεγκατάστασή τους σε τρίτες χώρες, όπως Νορβηγία, Σουηδία και Νότια Αφρική. Ωστόσο, φέρεται πολλοί από αυτούς να ζητούν επιστροφή στην Τουρκία για συμμετοχή στη νόμιμη πολιτική ζωή, γεγονός που οδηγεί το κράτος να αναζητεί «νέες φόρμουλες».

το ιμραλί ως «μεταβατική λύση»

Ένα από τα σενάρια που συζητούνται είναι η μεταφορά ορισμένων κορυφαίων στελεχών στο Ιμραλί, δίπλα στον Οτζαλάν, ως μεταβατικό στάδιο. Όσοι αποδέχονταν αυτή την επιλογή, φέρεται να συμφωνούσαν σε τουλάχιστον τρία χρόνια κράτησης στο νησί.

Υποστηρικτές της πρότασης εκτιμούν ότι έτσι:

• περιορίζεται η επιρροή ξένων μυστικών υπηρεσιών,
• αποτρέπονται αυτόνομες κινήσεις και δηλώσεις στελεχών εκτός ελέγχου Οτζαλάν,
• μειώνεται ο κίνδυνος δηλώσεων που θα μπορούσαν να τινάξουν τη διαδικασία στον αέρα.

Στο ίδιο πλαίσιο, συζητείται και ο ορισμός εκπροσώπου προσκείμενου στον Οτζαλάν, ώστε να ελέγχεται η δημόσια ρητορική.

Παρότι τίποτα δεν έχει επιβεβαιωθεί επισήμως, τα σενάρια αυτά δείχνουν ότι στο παρασκήνιο αναζητούνται ευαίσθητες και υψηλού ρίσκου λύσεις για το μέλλον του PKK – με το Ιμραλί να παραμένει στο επίκεντρο.

Φουντώνουν στην Τουρκία τα σενάρια για τον ρόλο του Μπιλάλ Ερντογάν στην επόμενη ημέρα του ΑΚΡ, με σχολιαστές να μιλούν για οργανωμένο «σχέδιο βάθους χρόνου» και όχι για απλή φημολογία.Στη σεναρολογία εμπλέκονται τώρα και το όνομα του πρώην Τούρκου Προέδρου Αμπντουλάχ Γκιουλ και του πρώην Υπουργού Οικονομικών Αλί Μπαμπατζάν.

Ο αρθρογράφος Αχμέτ Τακάν της Γενί Τσαγ υποστηρίζει ότι ιδρύματα στα οποία ο Μπιλάλ Ερντογάν έχει διοικητικό ρόλο αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη επιρροή στις κομματικές οργανώσεις του ΑΚΡ. Παρά ταύτα, στους κόλπους του κυβερνώντος κόμματος επικρατεί προσεκτική στάση απέναντι στις φήμες ότι προετοιμάζεται άμεσα για την «μετά Ερντογάν» εποχή.

«Χρυσή γενιά» και στρατηγική 30 ετών

Σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις, δεν πρόκειται για σχέδιο άμεσης διαδοχής αλλά για μακροπρόθεσμη “ενοποίηση στελεχών”. Στόχος φέρεται να είναι η δημιουργία μιας ιδεολογικά εκπαιδευμένης «χρυσής γενιάς», μέσω ιδρυμάτων και οργανώσεων, που θα κρατήσει το ΑΚΡ στην εξουσία για 20–30 χρόνια, με τον Μπιλάλ Ερντογάν σε ηγετικό ρόλο.

Δημαρχία Κωνσταντινούπολης το πρώτο βήμα;

Ο Τακάν μεταφέρει επίσης τον ισχυρισμό ότι ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προετοιμάζει τον γιο του για υποψηφιότητα στον δήμο Κωνσταντινούπολης στις επόμενες δημοτικές εκλογές. Το σενάριο θέλει τον Μπιλάλ Ερντογάν να αποκτά πρώτα εκτελεστική εμπειρία ως δήμαρχος και στη συνέχεια να τοποθετείται στην κορυφή του ΑΚΡ.

Παζάρια με Μπαμπατζάν και ρόλος γκιουλ

Στο ίδιο παρασκήνιο εντάσσονται και φήμες περί επιστροφής του ηγέτη του DEVA Αλί Μπαμπατζάν στο ΑΚΡ, με τον πρώην Πρόεδρο Αμπντουλάχ Γκιουλ να εμφανίζεται ως το πρόσωπο-κλειδί για να τον πείσει.

Σύμφωνα με σενάριο που, όπως γράφεται, κυκλοφορεί σε προεδρικούς κύκλους:

-ο Ταγίπ Ερντογάν εξασφαλίζει ακόμη μία θητεία,

-ο Αμπντουλάχ Γκιουλ αναλαμβάνει την ηγεσία του ΑΚΡ,

-ο Αλί Μπαμπατζάν επιστρέφει για να διαχειριστεί την οικονομία,

-και ο Μπιλάλ Ερντογάν γίνεται δήμαρχος Κωνσταντινούπολης.

«Όχι διάδοχο, αλλά νούμερο δύο»

Την ίδια ώρα, ο σχολιαστής Μεχμέτ Τεζκάν ρίχνει νερό στο κρασί, υποστηρίζοντας ότι ο Ερντογάν δεν αναζητεί διάδοχο, αλλά έναν ισχυρό «νούμερο δύο», ένα πρόσωπο στο οποίο θα μπορούσε να αναθέσει ρόλο Πρωθυπουργού.

Παρά τις διαψεύσεις και τις επιφυλάξεις, ένα είναι σαφές:

το όνομα Μπιλάλ Ερντογάν συζητείται όλο και πιο ανοιχτά στους διαδρόμους της τουρκικής πολιτικής – και τα σενάρια μόλις άρχισαν.

Νέα διεθνής πίεση για την Άγκυρα φέρνει η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων να παραπέμψει την υπόθεση του Οσμάν Καβαλά στο Μεγάλο Τμήμα.

Ο φυλακισμένος επιχειρηματίας, καταδικασμένος σε ισόβια κάθειρξη για την υπόθεση των διαδηλώσεων στο πάρκο Γκεζί, βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής δικαιοσύνης, καθώς το ΕΔΑΔ αποφάσισε ότι η υπόθεση πρέπει να εξεταστεί στο ανώτατο επίπεδό του.

Το Γκερτσέκ Γκιουντέμ υπενθυμίζει ότι το ΕΔΑΔ έχει ήδη κρίνει στο παρελθόν πως η κράτηση και καταδίκη του Καβαλά ήταν παράνομες, διαπιστώνοντας παραβίαση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Παρ’ όλα αυτά, η Τουρκία δεν προχώρησε στην αποφυλάκισή του, υποστηρίζοντας ότι οι αποφάσεις του Δικαστηρίου δεν είναι δεσμευτικές.

Με τη νέα αυτή εξέλιξη, η υπόθεση Καβαλά ανεβαίνει ξανά «σκαλί», προκαλώντας ανησυχία στην Άγκυρα για νέο γύρο διεθνούς κριτικής και πολιτικών πιέσεων.

Το μήνυμα από το Στρασβούργο είναι σαφές:

η υπόθεση Γκεζί και ο Οσμάν Καβαλά δεν έχουν κλείσει.

Σε υψηλούς τόνους εμφανίστηκε ο πρόεδρος του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης CHP Οζγκιούρ Οζέλ στις Βρυξέλλες, εξαπολύοντας ευθεία επίθεση κατά της Ευρώπης για «λεκτική στήριξη χωρίς πράξεις» και προειδοποιώντας ότι η στάση αυτή ενισχύει τελικά τον Ταγίπ Ερντογάν.

Μιλώντας στην προπαρασκευαστική συνεδρίαση του Κόμματος Ευρωπαίων Σοσιαλιστών (PES), ο Οζέλ δήλωσε ότι στην Τουρκία έχουν συλληφθεί ή τεθεί υπό κράτηση 16 δήμαρχοι και 102 πολιτικοί της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ενώ –όπως είπε– το CHP δίνει σκληρή μάχη απέναντι στην κυβέρνηση με 75 μεγάλες συγκεντρώσεις, χωρίς όμως ουσιαστική διεθνή στήριξη.

«Αν πολεμάτε κάποιους αυταρχικούς ηγέτες αλλά στηρίζετε άλλους, αφήνετε μόνο ένα σοσιαλδημοκρατικό κόμμα που κυβερνά τους περισσότερους δήμους στον κόσμο και ετοιμάζεται να έρθει στην εξουσία», προειδοποίησε.

Αιχμές για την ευρωπαϊκή ηγεσία

Ο Οζέλ δεν έκρυψε την ενόχλησή του και για τη στάση των Ευρωπαίων αξιωματούχων, λέγοντας ότι ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα εμφανίστηκε μόνο για την εναρκτήρια ομιλία και αποχώρησε. Κατηγόρησε επίσης Ευρωπαίους πρωθυπουργούς και υπουργούς ότι «έρχονται, μιλούν και φεύγουν», αφήνοντας πίσω συζητήσεις χωρίς πολιτικό βάρος.

Η Τζουμχουριέτ μεταδίδει ότι ο Οζέλ απηύθυνε ανοιχτή έκκληση:

«Μην αφήνετε μόνο το κόμμα που μπορεί να φέρει νέο άνεμο στην ευρωπαϊκή Αριστερά».

Η Χουριέτ σημειώνει ότι τόνισε πως «η ΕΕ χρειάζεται μια ισχυρή Τουρκία», ενώ η Μιλλιέτ γράφει ότι ο αρχηγός του CHP κατηγόρησε τους Ευρωπαίους σοσιαλιστές πως η απροθυμία τους να δείξουν αλληλεγγύη ενισχύει τη θέση του Ερντογάν στο εσωτερικό.

Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε η αναφορά του στη Βρετανία, λέγοντας ότι

«το Εργατικό Κόμμα δείχνει σήμερα μεγαλύτερη στήριξη προς τον Ερντογάν απ’ όση θα περίμενε και ο ίδιος».

Η Γενί Σαφάκ, από την πλευρά της, παρουσιάζει τον Οζέλ να διαμαρτύρεται ότι δεν κατάφερε να εξασφαλίσει ούτε πεντάλεπτη συνάντηση με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, χαρακτηρίζοντας το γεγονός «απαράδεκτο».

Φουντώνουν ξανά τα παρασκήνια στην Άγκυρα για πιθανό ανασχηματισμό της κυβέρνησης, με τα σενάρια να τραβούν ακόμη και το ενδιαφέρον ξένων διπλωματών.

Σύμφωνα με όσα μεταφέρει ο γνωστός δημοσιογράφος Ντενίζ Ζεϊρέκ, βασισμένος σε ρεπορτάζ του Ουγούρ Εργκάν, κυκλοφορεί σενάριο «αλυσιδωτών αλλαγών» στο υπουργικό συμβούλιο: ένας υπουργός αποχωρεί, άλλος αλλάζει χαρτοφυλάκιο και ένας πρώην υπουργός επιστρέφει.

Στο επίκεντρο του σεναρίου:

• ο υπουργός Εσωτερικών Αλί Γερλικαγιά φέρεται να αποχωρεί,
• ο υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν εμφανίζεται ως πιθανός διάδοχός του στο Εσωτερικών,
• ενώ ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου φέρεται να επιστρέφει στο Υπουργείο Εξωτερικών.

Παράλληλα, συζητείται και το ενδεχόμενο ο υπουργός Περιβάλλοντος Μουράτ Κουρούμ να μετακινηθεί σε θέση αντιπροέδρου.

Ωστόσο, ο ίδιος ο Ζεϊρέκ χαμηλώνει τους τόνους, σημειώνοντας ότι ανασχηματισμός δεν αναμένεται άμεσα, ενώ χαρακτηρίζει τους Γερλικαγιά, Φιντάν, Γιασάρ Γκιουλέρ και Κουρούμ ως από τους πιο «αμετακίνητους» υπουργούς.

Ακόμη κι έτσι, προσθέτει, ανακατατάξεις στην κορυφή της γραφειοκρατίας θεωρούνται πιο πιθανές από έναν θεαματικό ανασχηματισμό.

Μήνυμα συνεχιζόμενης λιτότητας εκπέμπουν οι συζητήσεις για τον προϋπολογισμό στην τουρκική Βουλή, με την οικονομική διοίκηση να εμφανίζεται αποφασισμένη να κρατήσει χαμηλά τις αυξήσεις σε κατώτατο μισθό και συντάξεις μέχρι να πλησιάσει η ώρα των εκλογών.

Σύμφωνα με την αρθρογράφο Νουράι Μπαμπατζάν στην Nefes, κυβερνητικοί κύκλοι παραδέχονται ότι η αυστηρή δημοσιονομική γραμμή θα συνεχιστεί τουλάχιστον έως τον Ιούνιο του 2026, με απόλυτη προτεραιότητα την επίτευξη των στόχων για τον πληθωρισμό. Στο πλαίσιο αυτό, τα περιθώρια για ουσιαστικές αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις παραμένουν εξαιρετικά περιορισμένα.

«Πακέτο εκλογών» στο βάθος

Στελέχη του AKP φέρονται να παραδέχονται ότι το οικονομικό «σφίξιμο» θα χαλαρώσει μόνο όταν η χώρα μπει σε προεκλογική περίοδο. Ενόψει πιθανών πρόωρων εκλογών το αργότερο έως τον Νοέμβριο του 2027, σχεδιάζεται –σύμφωνα με τις ίδιες πηγές– ένα «εκλογικό πακέτο» με:

• αυξήσεις σε κατώτατο μισθό και συντάξεις,
• μισθολογικές βελτιώσεις για δημοσίους υπαλλήλους,
• στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια,
• δάνεια για αγορά αυτοκινήτου.

Ρήγμα Ερντογάν – Σιμσέκ;

Η Μπαμπατζάν μεταφέρει επίσης ότι η χαλάρωση του οικονομικού προγράμματος για εκλογικούς λόγους ενδέχεται να προκαλέσει τριβές ανάμεσα στον Ταγίπ Ερντογάν και τον υπουργό Οικονομικών Μεχμέτ Σιμσέκ, ο οποίος εμφανίζεται υπέρ της αυστηρής πειθαρχίας.

«Ομολογία» για τον πληθωρισμό;

Κατά τις συζητήσεις του προϋπολογισμού, ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε και η δήλωση του Μεχμέτ Σιμσέκ ότι ο πληθωρισμός, που –όπως είπε– έφτασε στο 85% το 2022, έχει υποχωρήσει στο 31% το 2025.

Η αρθρογράφος επισημαίνει ότι την ίδια περίοδο η TÜİK ανακοίνωνε ανώτατο πληθωρισμό 64%, ενώ η ανεξάρτητη ομάδα ENAG τον υπολόγιζε στο 134%, γεγονός που –όπως τονίζεται– συνιστά έμμεση παραδοχή για το πόσο «θολή» υπήρξε η εικόνα των επίσημων στοιχείων.