Της Μαρίας Δήμου
Το είπαμε και το ξανά είπαμε, το καλοκαίρι στην Πόλη δεν τραβιέται! Μόνη ελπίδα ανάσας δροσιάς το βραδάκι, όταν πια ο ήλιος έχει πέσει για τα καλά και το αεράκι φέρνει λίγη από τη θαλασσινή αύρα στα σοκάκια και στις λεωφόρους. Ειδικά στα υψώματα, στις κορφές των λόφων της, η πηχτή ατμόσφαιρα της ημέρας αραιώνει, η θερμοκρασία πέφτει κι όλοι ψάχνουν μια δροσερή γωνιά για να ξεκουράσουν το κορμί και το μυαλό τους από την κούραση της ημέρας.
Εκτός όμως από τις γωνιές με τα καφέ και τις μπυραρίες, υπάρχει μια ακόμα καλύτερη ιδέα! Μια ιδέα που έχει ιστορία δεκαετιών και απλώνεται σε όλη τη μεσογειακή ακτή. Τα καλοκαιρινά βράδια, όπως τα έχουμε συνηθίσει και στην Ελλάδα, συνδέονται κι εδώ με τους όμορφους κήπους ή της αεράτες ταράτσες όπου προβάλλονται κινηματογραφικές ταινίες συνοδεία ποπ-κορν κι αναψυκτικών και για τους πιο μερακλήδες παγωμένης μπύρας.
Τελευταία γνωρίζει και πάλι άνθιση
Τα θερινά σινεμά, αυτή η τόσο απλή αλλά και τόσο πολύτιμη απόλαυση, που συνδυάζει τον ανοιχτό έναστρο ουρανό, τη δροσιά της καλοκαιρινής νύχτας, το πράσινο και τα αρώματα των λουλουδιών με την τέχνη του κινηματογράφου, είναι μία παράδοση που μπορεί να γνώρισε δόξες και να αγαπήθηκε από εκατομμύρια ανθρώπους και να πέρασε σε παρακμή αργότερα, τελευταία γνωρίζει και πάλι μια μεγάλη άνθιση και έχει καθιερωθεί ως μια αγαπημένη διασκέδαση για παρέες και οικογένειες.
Στην Πόλη τα θερινά σινεμά, τα yazlık açık hava sineması, όπως λέγονται, υπήρχαν σε πολλές γειτονιές. Πρωτοστάτησαν το Osmanlı Bahçesi στο Şişli και το Gülistan Gazinosu (Gallerina Gazinosu), που άνοιξε ο Hamdi Bey, ιδιοκτήτης καζίνο στο Kuşdili του Kadıköy. Ακολούθησαν θερινοί κινηματογράφοι με το όνομα κήπος, bahçe, ενδεικτικά του χώρου που τους φιλοξενούσε, όπως Erenköy Sefa Bahçesi, Mühürdar Bahçesi, Beyazıt Bahçesi, Azak Bahçesi, Bebek Bahçesi, Beşiktaş Bahçesi, Zambaoğlu (Zamoğlu), και Çifte Saraylar Bahçesi.
Το 1969 υπήρχαν 188 θερινά σινεμά
Μέχρι το 1920, οι θερινοί κινηματογράφοι κέρδισαν το κοινό και ιδιαίτερα στο Kadıköy και Üsküdar. Δύο θερινοί κινηματογράφοι άνοιξαν στη γειτονιά Halitağa του Kadıköy, και οι δύο σε κήπους παλιών αλλά υπέροχων αρχοντικών. Ο πρώτος ήταν ο κινηματογράφος Mısırlıoğlu, και ο δεύτερος ήταν ο κινηματογράφος Zamoğlu.
Ο αριθμός των υπαίθριων κινηματογράφων στην Κωνσταντινούπολη, που ήταν 20 το 1949, αυξήθηκε και μέχρι το 1969, υπήρχαν 188 θερινά σινεμά. Η έλευση της τηλεόρασης, του video και του διαδικτύου αργότερα οδήγησαν σε μαρασμό τόσο τους κλειστούς όσο και τους θερινούς κινηματογράφους.
Για δεκαετίες είχε μείνει μόνο η θύμηση των καλοκαιρινών βραδιών με τις ταινίες του τουρκικού κι αμερικάνικου κινηματογράφου, με τον μπουφέ σε μια γωνιά του κήπου που προσέφερε αναψυκτικά, στραγάλια και σπόρια στο διάλειμμα της προβολής, την αναμονή της νέας ταινίας και την παρέα που κανόνιζε από νωρίς τη συνάντηση μπροστά στην είσοδο του μοσχοβολιστού κήπου. Τούρκοι, Ρωμιού, Αρμένιοι, Εβραίοι, όλοι συμμετείχαν και γέμιζαν τους χώρους.
Σε αυλές, σε πάρκα, σε πλατείες και ταράτσες
Σήμερα και πάλι, αν και με διαφορετική μορφή, το açık hava sineması αναγεννήθηκε. Τόσο οι Δήμοι, όσο και πολιτιστικά κέντρα, ξενοδοχεία, και χώροι διασκέδασης έχουν εντάξει στο πρόγραμμά τους προβολές ταινιών σε ανοιχτούς χώρους, σε αυλές, πάρκα, πλατείες και ταράτσες.
Έτσι από το πολυτελέστατο Peninsula Hotel στην καινούρια παραλία του Galata Port, το Four Season πάνω στο Βόσπορο, το Swiss Hotel και το Ritz-Charlton Hotel στα υψώματα του Πέρα με πανοραμική θέα της Πόλης, μέχρι το εμπορικό κέντρο Zorlu και τον πολυχώρο Bomontiada κι από το Feshane πάνω στον Κεράτιο μέχρι το Emekli Evi στο Kaşımpaşa, όλο το καλοκαίρι οι προβολές θα χαρίσουν όμορφες βραδιές σε όσους επέλεξαν ή αναγκάστηκαν να μείνουν εντός των τειχών. Οι περισσότερες από τις προβολές είναι δωρεάν. Όσοι επιλέξουν όμως τα μεγάλα ξενοδοχεία θα απολαύσουν την άνεση και την πολυτέλεια που προσφέρουν οι χώροι τους με κέρασμα ποπ-κορν και αναψυκτικού με αντίτιμο συνήθως 20 ευρώ. Εδώ απαιτείται και κράτηση καθώς οι θέσεις είναι περιορισμένες και καλύπτονται πολύ γρήγορα.
Θερινό σινεμά λοιπόν στην Πόλη κι η νύχτα αποκτά άλλο άρωμα κι άλλο χρώμα.
