Της Μαρία Δήμου
Επιτέλους άνοιξη κι ελπίζουμε να κρατήσει λίγο παραπάνω, πριν πιάσουν οι ζέστες του καλοκαιριού. Τώρα είναι η ιδανική εποχή για βόλτες, για διαδρομές μέσα στην πόλη κι εξερευνήσεις. Είπαμε, η Πόλη πάντα κάτι καινούριο έχει να προσφέρει!
Πήραμε λοιπόν το μετρό και μετά το συρμό του Marmaray και βγήκαμε στο Zeytinburnu, που για αιώνες το σηματοδοτεί η Παναγία του Μπαλουκλί. Ανέκαθεν υπήρξε μια περιοχή πλούσια σε νερά και βλάστηση. Όπως δηλώνει το τουρκικό όνομά της, Zeytinburnu, ακρωτήριο των ελαιών, είναι μια φαρδιά γλώσσα ξηράς που απλώνεται μπρος τη Θάλασσα του Μαρμαρά. Έχοντας τη γραμμή των τειχών να την αποκόπτει από το εσωτερικό της Πόλης, είχε συγχρόνως και το προνόμιο να βρίσκεται πάνω στην οδό που οδηγούσε στη Χρυσεία Πύλη και στη Μέση Οδό των Θριάμβων των Βυζαντινών Αυτοκρατόρων.
Εδώ μεταφέρθηκαν οι Ιεροσολημήτες ιερείς…
Εδώ μεταφέρθηκαν οι Ιεροσολημήτες ιερείς μετά την άλωση από τον Μεχμέτ τον Πορθητή για να αποφευχθούν οι εσωτερικές διαμάχες με τους υπόλοιπους χριστιανούς. Καλλιέργησαν το έφορο έδαφος και δημιούργησαν ελαιώνες, που έδωσαν τελικά και το όνομά τους στην περιοχή.
Το Zeytinburnu σήμερα είναι μια ταχύτατα αναπτυσσόμενη περιοχή καθώς μεταλλάσσεται από ένα υποβαθμισμένο προάστιο σε μια παραλιακή συνοικία γεμάτη κίνηση και ζωή. Εδώ λοιπόν άνοιξε πριν από αρκετούς μήνες στο κοινό το Kazlıçeşme Sanat, το Πολιτιστικό Κέντρο της περιοχής, που δεν είναι άλλο από ένα οθωμανικό κτίριο που κατασκευάστηκε ως στρατιωτικό νοσοκομείο και τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνταν για τις υπηρεσίες του τοπικού Δήμου.
Ψηφιδωτό από ρωμαϊκή-βυζαντινή έπαυλη
Το 2015 ξεκίνησαν έργα αποκατάστασης για να λειτουργήσει εδώ το Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου. Κατά τη διάρκεια των εργασιών όμως ήρθε στο φως ένα καταπληκτικό μωσαϊκό δάπεδο opus tessellatum, (ψηφιδωτό δαπέδου από μεγάλες ψηφίδες 0,5-2 εκ.) που ένα κομμάτι του βρίσκεται εντός του οθωμανικού κτιρίου και το υπόλοιπο εκτός έχοντας τον εξωτερικό τοίχο να το χωρίζει στα δύο αυτά τμήματα. Η χρονολόγηση το τοποθετεί στα τέλη του 4ου με αρχές του 5ου αι. μ.Χ. και πιθανολογείται ότι ανήκει σε κάποια ρωμαϊκή-βυζαντινή έπαυλη.
Ελίζα, η σύζυγος του ζωγράφου του Σουλτάνου
Η αποκατάσταση του κτιρίου ολοκληρώθηκε και άνοιξε στο κοινό ως Πολιτιστικό Κέντρο που φιλοξενεί περιοδικές εκθέσεις αλλά κι ως Μουσείο Ψηφιδωτών. Το διάστημα αυτό η έκθεση που μπορεί να επισκεφτεί κανείς είναι αφιερωμένη στην Elisa Zonaro, μια πρωτοποριακή γυναίκα φωτογράφο, που έζησε στην Κωνσταντινούπολη την εποχή του Abdülhamid II. Ήταν σύζυγος του ζωγράφου της αυλής του Σουλτάνου Fausto Zonaro. Κι όπως λέει το παλιό ρητό λέει: «Πίσω από έναν σπουδαίο άνδρα υπάρχει πάντα μία σπουδαία γυναίκα." Η κατάσταση του κυρίου και της κυρίας Zonaro δεν μπορεί να περιγραφεί ακριβέστερα.
Η Elisa Pante δεν ήταν μόνο η αγαπημένη του Zonaro, η γυναίκα του και η μητέρα των 4 παιδιών του, αλλά και μια πολύπλευρη καλλιτέχνιδα που έπαιξε ένα θεμελιώδη ρόλο στην καριέρα του συζύγου της. Τελικά όμως πήρε και αυτή τους δρόμους της αχανούς πόλης, απαθανατίζοντας σκηνές από την καθημερινή ζωή με την κάμερα της.
Η Ελίζα φωτογράφισε και τον Σουλντάνο
Η Ελίζα φωτογράφιζε επανειλημμένα τον σύζυγό της, τα παιδιά τους να μεγαλώνουν, μεγάλες προσωπικότητες που επισκέφτηκαν το σπίτι τους στο Akaretler. Κατάφερε μάλιστα να φωτογραφίσει και τον Σουλτάνο Abdülhamid II καθοδόν για την προσευχή της Παρασκευής, κάτι που ότι ήταν απαγορευμένο, που όμως δεν ήταν αρκετό για να τη σταματήσει. Το όνειρο όμως τελειώνει με την επανάσταση των Νεότουρκων και την επιστροφή τους στην Ιταλία. Έργα αυτής της τόσο δυναμικής γυναίκας μπορεί κανείς θα θαυμάσει και μέσα από αυτά να ταξιδέψει στην Πόλη των αρχών του 20ου αι. στον εσωτερικό χώρο Πολιτιστικού Κέντρου.
Με θέα τη θάλασσα του Μαρμαρά
Η έξοδος από το τον κλειστό χώρο στην αυλή ανταμείβει τον επισκέπτη με μια υπέροχη θέα στη θάλασσα του Μαρμαρά με τα καράβια να περιμένουν αρόδο στα ήσυχα νερά του για τον διάπλου του Βοσπόρου προς τη Μαύρη Θάλασσα. Το εστιατόριο του Δήμου ή το καφέ με τον ωραίο κήπο είναι το απαραίτητο σημείο ξεκούρασης για να συνεχίσει κανείς από την εναέρια πεζογέφυρα για μια βόλτα στην παραλία.
Εδώ τα Σαββατοκύριακα, τώρα που ο καιρός ανοίγει, κατεβαίνουν οικογένειες με μικρά παιδιά, παρέες νέων και μεγαλύτερων, ζευγαράκια και μοναχικοί για πικ νικ, καφέ και τσάι, βόλτα και παιχνίδι. Η απλωσιά της θάλασσα κι ο ανοιχτός ορίζοντας ξεκουράζουν το μάτι από την πυκνή δόμηση της Πόλης και χαρίζουν στιγμές ξεκούρασης και χαλάρωσης. Περπατήσαμε κι εμείς κάτω από τον λαμπερό μαγιάτικο ήλιο. Πήραμε το δρόμο για το Επταπύργιο με τα πόδια. Η μέρα μας καλούσε για μια βόλτα ακόμα.
