Της Μαρίας Δήμου
Ήταν μέσα Σεπτεμβρίου του 2009 κι εγώ έκανα τα πρώτα τολμηρά μου βήματα στην Πόλη. Τα σχολεία μόλις είχαν ανοίξει κι μια εκδήλωση πραγματοποιούνταν στη Μεγάλη Σχολή. Δε θυμάμαι αν την είχα αντικρύσει άλλη φορά στις ολιγοήμερες επισκέψεις μου που είχαν προηγηθεί της εγκατάστασής μου στην Πόλη. Ανέβηκα με ενθουσιασμό την απότομη ανηφόρα και δρασκέλισα με δέος το κατώφλι της εισόδου της.
Κοντά μισή χιλιετία πορεία κάτω από ένα βαρύ σαν την ιστορία της όνομα. Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή. Το αρχαιότερο σχολείο στο κόσμο που διδάσκεται αδιάλειπτα η ελληνική γλώσσα. Μόλις ένα χρόνο μετά την Άλωση, το 1454,ο Γεννάδιος με βάση τα προνόμια που παραχωρεί ο Πορθητής ιδρύει τη Πατριαρχική Σχολή.
Kρούουν οι καμπάνες της Αγιά-Σοφιάς
Το κτίριο που τη στεγάζει τα τελευταία σχεδόν 150 χρόνια είναι πολύ νεότερο, είναι όμως αντάξιο της ιστορίας και της βαρύτητας που αυτή φέρει. Από εκείνη την πρώτη επίσκεψή μου στο ιστορικό σχολείο έγινε αυτό κατανοητό κι από τις πρώτες κουβέντες που ανταλλάξαμε με συναδέλφους στους διαδρόμους της. Ακόμα ηχεί στ’ αυτά μου η φράση φίλου καλού:
-Ήρθα στην Πόλη για να δουλέψω στη Μεγάλη του Γένους Σχολή, αυτό ήταν το όνειρο και η επιθυμία μου.
Από τότε όμως τα προβλήματα οδηγούσαν σε προβληματισμό, όσους είχαν ευαίσθητες κεραίες σχετικά με τα εκπαιδευτικά θέματα της Ομογένειας. Κι από τότε κύλησε πολύ νερό στ’ αυλάκι και μάλιστα με επιτάχυνση της ροής του. Φτάσαμε στη φετινή σχολική χρονιά κι όχι απλά χτυπά καμπανάκι για το μέλλον της Σχολής αλλά κρούουν οι καμπάνες της Αγιά-Σοφιάς.
Oύτε μια εγγραφή στην Α΄ γυμνασίου
Τον τελευταίο καιρό διαβάζω απομνημονεύματα και μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν στην περιοχή του Φαναρίου και του Μπαλατά. Μεγάλο κομμάτι των καταγραφών τους αφορά το σχολείο τους, τη Μεγάλη του Γένους Σχολή. Είναι εντυπωσιακή η υπερηφάνεια και το καμάρι που πραγματικά ξεχειλίζει από τα κείμενά τους. Οι περιγραφές του σχολείου, η αναμνήσεις από τη σχολική ζωή, οι απόψεις τους για τους εκπαιδευτικούς. Τίποτε δε θυμίζει την κατάσταση που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια.
Από τη μείωση του αριθμού των μαθητών/τριών φτάσαμε στη σχολική χρονιά 2025-2026 να μην υπάρχει ούτε μια εγγραφή στην Α΄ γυμνασίου. Ούτε ένας μαθητής ή μαθήτρια! Δε θα λειτουργήσει η πρώτη τάξη, δε θα δημιουργηθεί τμήμα!
Και κανείς δε δικαιούται να πει πως αυτό ήταν κάτι σαν κεραυνός εν αιθρία! Πώς δεν κατάλαβε αυτό που ερχόταν ή μάλλον καλύτερα δεν κατάλαβε πως κανένας/καμία δεν θα ερχόταν. Όλοι έχουν μερίδιο ευθύνης. Από τα στελέχη του σχολείου και την Εφορεία, μέχρι τους Κοινοτικούς φορείς και ταγούς. Κι από τους συλλόγους γονέων μέχρι τους συνδέσμους αποφοίτων. Κι από τους εντός της χώρας μέχρι τους εκτός υπευθύνους. Όλοι μαζί κι ο καθένας χωριστά.
Το πρόβλημα είναι συλλογικό
Είναι τραγικό αυτό που συμβαίνει κι αλίμονο σε όποιον κάνει πως δεν καταλαβαίνει. Είναι ο τραγικός προάγγελος ακόμα πιο δύσκολων καταστάσεων, που αν νομίζουμε μερικοί πως θα τους αφήσει αλώβητους πλανώνται πλάνην οικτράν.
Το πρόβλημα είναι συλλογικό και ξεπερνά ακόμα και το στενό πλαίσιο της Ρωμαίικης Κοινότητας. Ο καιρός των συσκέψεων και της ανταλλαγής απόψεων πέρασε προ πολλού. Φοβάμαι μήπως είναι πια πολύ αργά και για έργα!
Στα σχόλια βάζω την κοινή ανακοίνωση του Συνδέσμου Μεγαλοσχολιτών και του Συλλόγου Φίλων της Πατριαρχικής Μεγάλης του Γένους Σχολή, όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» της Πόλης.
