Της Μαρίας Δήμου
Ένα ίδρυμα που το όνομά του μας πάει πίσω στα οθωμανικά χρόνια, σε μια περιοχή που χρωστά το δικό της όνομά της στο Πορθητή. Στο άνοιγμα αυτό, στο μεϊντάνι πάνω από τον Κεράτιο διάλεξε ο Πορθητής να πραγματοποιούνται αγώνες τοξοβολίας κι από τότε κρατά το όνομα Οκμεϊντανί (Okmeydanı) η περιοχή ανάμεσα στο Πέρα, στο Κιαάτχανε (Kağithane) και στο Σισλί (Şişli).
Το (Νταρουλάτζεζε) Darülaceze είναι ένα πτωχοκομείο. Ιδρυμένο το 1890 από τον Σουλτάνο Αμπντουλχαμιντ (Abdülhamid) τον Β’ στα δύσκολα χρόνια του τέλους του ρωσσοτουρκικού πολέμου. Την εποχή που η φτώχεια, η ορφάνια, η ανέχεια και οι αναπηρίες έπλητταν μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Είναι η ίδια περίοδος που και η ελληνορθόδοξη κοινότητα της Πόλης ιδρύει τα δικά της ορφανοτροφεία και νοσοκομεία. Οι ανάγκες για περίθαλψη μεγάλες κι η ανταπόκριση ήρθε από τους ισχυρούς.
Χωρίς θρησκευτικές και εθνικές διακρίσεις
Ευεργέτες που προσέφεραν μεγάλα ποσά κι ανάμεσά τους και ο Σουλτάνος που ιδρύει ένα Πτωχοκομείο. Εξαρχής δηλώνει πως η λειτουργία του θα βασίζεται στην απόλυτη αποδοχή όλων των υπηκόων της Αυτοκρατορίας χωρίς θρησκευτικές, φυλετικές, γλωσσικές ή εθνικές διακρίσεις. Κάτι που φαντάζει ακόμα και κάτι περισσότερο από έναν αιώνα μετά ως αναγκαίο να κοινοποιείται και να διευκρινίζεται.
Πέρασα τη μεγάλη χαρακτηριστική οθωμανική πύλη κι αφού προχώρησα στο διάδρομο της εισόδου βρέθηκα σ’ έναν μαγευτικό κήπο, με δέντρα και λουλούδια στα παρτέρια. Ένας μαρμάρινος οβελίσκος βρισκόταν στο κεντρικό κυκλικό κόμβο που σχημάτιζαν οι δρόμοι του κήπου.
-Övünç sütünü. Dil din ırk ve renk ayrımı yapılmayan bir simge(Στήλη της υπερηφάνειας. Σύμβολο μη διαχωρισμού γλώσσας, θρησκείας, φυλής και χρώματος), με ενημέρωσε η Διευθύντρια του ιδρύματος γεμάτη περηφάνια κι η ίδια, απαντώντας στις ερωτήσεις μου.
Περιηγήθηκα ανάμεσα στα πέτρινα κτίρια, 20 στο σύνολο σε μία έκταση 30 στρεμμάτων. Το διοικητήριο, το βρεφονηπιακό σταθμό, τα 7 κτίρια του γηροκομείου, το πολυιατρείο, τα εργασιακά κέντρα, το κέντρο αποκατάστασης, το ψυγείο, τον χώρο πλυντηρίων και την κουζίνα, το εντευκτήριο και τον χώρο των επισκεπτών . Όλα καλοσυντηρημένα, τουλάχιστον εξωτερικά, όπως τα έβλεπα.
Τρεις λατρευτικοί χώροι σε ένα ίδρυμα
Η επίσκεψή μου όμως είχε αφορμή κάτι ακόμα πιο ενδιαφέρον. Την τέλεση Θείας Λειτουργίας στον ναό του Αγίου Γεωργίου, που υπάρχει εκεί και θα χοροστατούσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης. Ένας ορθόδοξος ναός δίπλα σε μια εβραϊκή συναγωγή κι απέναντι σε ένα μουσουλμανικό τέμενος. Τρεις λατρευτικοί χώροι μέσα σε ένα ίδρυμα του τέλους του 19ου αι., που έκανε πράξη τα ιδεώδη του σύγχρονου κόσμου και μάλιστα σε ανθρώπους που βιώνουν πόνο και δυστυχία, προσφέροντας τους στέγη, φροντίδα και περίθαλψη αλλά και τη δυνατότητα να λατρέψουν το Θεό τους στο χώρο και με τον τρόπο που εκείνοι επιλέγουν.
Μπήκα στη μικρή εκκλησία που ήταν γεμάτη κόσμο. Η οροφή αγιογραφημένη αλλά η φθορά εμφανής. Οι τοίχοι το ίδιο. Ο σοβάς είχε καλύψει ό,τι υπήρχε εξ αρχής κι στην προσπάθεια να καθαριστεί μάλλον εξέπληξε τους εργάτες που σταμάτησαν τις εργασίες καθώς ήρθε στο φως η αγιογράφηση και ο διάκοσμος. Το τέμπλο λιτό, οι εικόνες του φέρουν χρονολογία 1895 κι αναφέρουν ως αγιογράφους την Αδελφότητα Ιωασαφαίων από τα Καυσοκαλύβια του Αγίου Όρους.
Ανολοκλήρωτο το πρώτο βήμα
Βγήκα και πάλι στην αυλή. Καθώς η ώρα περνούσε οι τρόφιμοι είχαν βγει για τον πρωινό τους περίπατο, τις συναντήσεις με τους φίλους τους και τον πρώτο καφέ τους. Σαν μια βόλτα στους δρόμους και το πάρκο της γειτονιάς τους, μέσα στην ασφάλεια και την προστασία του δικού τους κήπου. Μας κοίταζαν με απορία, εμάς που ήρθαμε, ανοίξαμε την εκκλησία τους και ταράξαμε για λίγο την καθημερινή τους ρουτίνα. Στεκόντουσαν στην άκρη μη θέλοντας να ταράξουν τη δική μας τελετή.
Έφυγα με την υπόσχεση να ξαναέρθω. Έφυγα με την απορία, γιατί ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί αυτό το πρώτο βήμα αποδοχής του άλλου, της εξάλειψης των διαχωριστικών γραμμών. Γιατί το βήμα αυτό έμεινε μετέωρο κι αναζητά ακόμα σταθερό έδαφος για να κάνει το άλμα;
