«Επενδυτική και ενεργειακή εποχή» για την αμερικανική διπλωματία στην Ανατολική Μεσόγειο

Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ πρότεινε τον επιχειρηματία Τζον Μπρέσλοου για τη θέση του Αμερικανού πρέσβη στην Κυπριακή Δημοκρατία, σε μια κίνηση που ερμηνεύεται ως επιστροφή των Ηνωμένων Πολιτειών στο ενεργειακό παιχνίδι της περιοχής.

Από τη Νεμπράσκα στη Λευκωσία

Σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, ο Μπρέσλοου, πρώην ελεγκτής του πολιτείου της Νεμπράσκα, έχει προταθεί επίσημα στη Γερουσία για επικύρωση.

Εφόσον εγκριθεί, θα αντικαταστήσει την Τζούλι Φίσερ, που τοποθετήθηκε στην Ουκρανία τον Μάιο.

Ο Μπρέσλοου είναι γνωστός υποστηρικτής και δωρητής των εκστρατειών του Τραμπ, γεγονός που προσδίδει και πολιτικό χαρακτήρα στον διορισμό.

Εστίαση σε ενέργεια και επενδύσεις

Η υποψηφιότητά του θεωρείται μήνυμα αλλαγής προτεραιοτήτων για τις ΗΠΑ στην Κύπρο, με έμφαση στην ενεργειακή ασφάλεια, τις υποδομές και τις επενδύσεις.

Πηγές στην Ουάσιγκτον αναφέρουν ότι η αμερικανική πρεσβεία στη Λευκωσία θα έχει πλέον ενεργό ρόλο σε ζητήματα όπως:

• ο αγωγός φυσικού αερίου Αφροδίτη–Αιγύπτου,
• το ηλεκτρικό έργο Great Sea Interconnector,
• και τα πακέτα ενεργειακής ασφάλειας και εξαιρέσεων από το εμπάργκο όπλων.

Η νέα στρατηγική των ΗΠΑ

Η υποψηφιότητα Μπρέσλοου εντάσσεται στη νέα στρατηγική των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου επιδιώκουν να ενισχύσουν τη συνεργασία με Κύπρο, Ελλάδα, Αίγυπτο, Τουρκία και Λιβύη στο πλαίσιο του σχήματος «5×5» που προωθεί η Αθήνα.

Στόχος είναι μια ρεαλιστική και οικονομικά προσανατολισμένη διπλωματία που θα ενώνει ενέργεια, ασφάλεια και επενδύσεις.

Με λόγια που προκάλεσαν αίσθηση στην Άγκυρα, ο αρχηγός της τουρκικής αντιπολίτευσης Οζγκιούρ Οζέλ τα έβαλε μετωπικά με τον Ταγίπ Ερντογάν και τον Ντεβλέτ Μπαχτσελί, κατηγορώντας τους για «χοντροκομμένη παρέμβαση» στις πρόσφατες “εκλογές” στα κατεχόμενα και για «αλαζονική» στάση απέναντι στην Κύπρο.

Ο Οζέλ συνεχάρη δημόσια τον Τουφάν Ερχιουρμάν, τον οποίο χαρακτήρισε «αδελφό και φίλο», λέγοντας ότι «στην Κύπρο κέρδισε η δημοκρατία».

Ταυτόχρονα άσκησε σφοδρή κριτική κατά των κυβερνητικών εταίρωντης Άγκυρας:

«Η Συμμαχία του Λαού πήγε στα κατεχόμενα, έστησε προεκλογικά κέντρα, έφερε τραγουδιστές και καλλιτέχνες, αναμείχθηκε απροκάλυπτα. Αυτά ήταν μεγάλα λάθη!»

Για τον Μπαχτσελί ήταν ακόμη πιο αιχμηρός:

«Όποιος λέει ότι η Κύπρος πρέπει να γίνει η 82η επαρχία της Τουρκίας, δεν σέβεται τη βούληση του ‘κυπριακού λαού’. Αν ζητάς από τον κόσμο να αναγνωρίσει την “τδβκ”, πρέπει πρώτα να την αναγνωρίσεις εσύ!».

Ο Οζέλ απέρριψε κατηγορηματικά τον όρο «yavru vatan» (“μικρή πατρίδα”), λέγοντας:

«Πηγαίνετε στους δρόμους της Κύπρου και ρωτήστε τους πώς νιώθουν όταν τους αποκαλούν “μικρή πατρίδα” και πώς όταν τους λένε “αδελφή χώρα”. Κανείς δεν έχει δικαίωμα να παριστάνει τον πατέρα ή τη μητέρα της Κύπρου!»

Με τον χαρακτηριστικό του τρόπο, έκλεισε τη δήλωσή του στέλνοντας σαφές πολιτικό μήνυμα:

«Το 1974 στηρίξαμε την ειρήνη στην Κύπρο. Σήμερα στηρίζουμε τη δημοκρατία και τη βούληση του ‘λαού’ της. Η Κύπρος δεν είναι η πίσω αυλή της Τουρκίας. Είναι ένα ανεξάρτητο, αδελφό τουρκικό ‘κράτος’».

Και πρόσθεσε:

«Η αλλαγή ήρθε στην Κύπρο. Και όταν έρθει η ώρα της, κανείς δεν θα μπορέσει να την εμποδίσει ούτε στην Τουρκία…»

Το Οθωμανικό ‘σύστημα έθνους’ δεν αποκλείεται να προωθηθεί και στην Κύπρο έπειτα από την εφαρμογή του στην Συρία και τις προσπάθειες να εφαρμοστεί και στο Ισραηλινο-παλαιστινιακό, σύμφωνα με την αρθρογράφο της τουρκικής αντιπολιτευόμενης ιστοσελίδας Economim. Οι υποψίες ενισχύονται, σύμφωνα με την εφημερίδα έπειτα από την κατ’ιδίαν συνάντηση του Προέδρου Χριστοδουλίδη με τον Τούρκο ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν στη Νέα Υόρκη

Η αρθρογράφος υποστηρίζει ότι το Οθωμανικό ‘σύστημα έθνους’ έχει γίνει μια μοντέρνα πολιτική έννοια στη διπλωματία της Μέσης Ανατολής.

Όπως αναφέρει, ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Άγκυρα, Τομ Μπαράκ, επανέφερε τον όρο για να νομιμοποιήσει την Hayat Tahrir al-Sham (HTS) ως κυβερνών παράγοντα στη Συρία. Το ‘σύστημα έθνους’ υπονοεί μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία των Σουνιτών υπό την HTS που παρέχει περιορισμένα πολιτιστικά δικαιώματα σε μειονότητες όπως οι Δρούζοι, οι Αλεβίτες και οι Κούρδοι, ενώ παράλληλα διεκδικεί τον έλεγχο στην ευρύτερη συριακή επικράτεια.

Η αρθρογράφος αναφέρει ότι οι ΗΠΑ εξετάζουν ένα παρόμοιο μοντέλο για τη σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστίνης. Ενώ το Ισραήλ συνεχίζει τις στρατιωτικές του επιχειρήσεις στη Γάζα, η συμμαχία ΗΠΑ-Ισραήλ προετοιμάζει ένα σύστημα που προσφέρει στους Παλαιστίνιους μόνο περιορισμένα πολιτιστικά δικαιώματα υπό ισραηλινό έλεγχο.

Οι ΗΠΑ θα προτείνουν ‘σύστημα έθνους’ και στην Κύπρο;

Σύμφωνα με την αρθρογράφο, υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι οι ΗΠΑ ενδέχεται επίσης να προτείνουν την εφαρμογή αυτού του ‘συστήματος έθνους’ στην Κύπρο.

Όπως αναφέρει, η πρόσφατη πενταμερής συνάντηση του Ηνωμένου Βασιλείου, της Τουρκίας, της Ελλάδας, και των δύο πλευρών στην Κύπρο στη Νέα Υόρκη δεν απέδωσε συγκεκριμένα αποτελέσματα.

Ωστόσο, μια ξεχωριστή συνάντηση στη Νέα Υόρκη τράβηξε την προσοχή: Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν συναντήθηκε με τον Πρόεδρος της Κύπρου Νίκο Χριστοδουλίδη για σχεδόν μία ώρα χωρίς τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ερσίν Τατάρ. Ενώ ο Χριστοδουλίδης χαρακτήρισε τη συνάντηση «ενδιαφέρουσα», δεν έγινε καμία δήλωση από την τουρκική πλευρά.

Σύμφωνα με την αρθρογράφο, η συνάντηση του Φιντάν με τον Χριστοδουλίδη, «ο οποίος δεν αναγνωρίζει επίσημα την ‘τδβκ’, ενώ αποκλείει την ‘τδβκ’, την οποία αναγνωρίζει η Τουρκία, ενισχύει σαφώς διπλωματικά την εικόνα ότι «ακόμα και η Τουρκία αναγνωρίζει το ‘τουρκοκυπριακό κράτος’ μόνο στα χαρτιά. Και, φυσικά, αυτή η επαφή ευθυγραμμίζεται με το πλαίσιο του ‘εθνικού συστήματος’, το οποίο οι ΗΠΑ είναι πιθανό να θέσουν σύντομα στην Κύπρο».

Οι Νορβηγοί αξιωματούχοι ήταν θερμοί για την άρση του εμπάργκο κατά της κατεχόμενης Κύπρου, δήλωσε ο πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών της τουρκικής εθνοσυνέλευσης Φουάτ Οκτάι, ο οποίος επισκέφθηκε την Νορβηγία με μέλη της κοινοβουλευτικής επιτροπής.

Σε δηλώσεις του στο τουρκικό πρακτορείο Αναντολού έπειτα από τις επαφές τους με Νορβηγούς αξιωματούχους, ο Φουάτ Οκτάι είπε για το Κυπριακό ότι μετέφεραν «τα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι Τουρκοκύπριοι στις διαπραγματεύσεις τους, ιδιαίτερα τις κυρώσεις που στοχεύουν την ‘τδβκ’». Ο Φουάτ Οκτάι είπε ότι ο νυν υπουργός Εξωτερικών της Νορβηγίας Έσπεν Μπαρθ Άιντε ήταν στο παρελθόν ειδικός σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για το Κυπριακό και ήταν εξοικειωμένος με τη διαδικασία και τα προβλήματα. Πρόσθεσε ότι ήταν ικανοποιημένοι με τη στάση του Άιντε. «Ο κ. Υπουργός αναγνώρισε ότι η Τουρκία και η ‘τδβκ έκαναν τα πάντα για να βρουν λύση, αλλά η άλλη πλευρά (Ελληνοκύπριοι) απέχει πολύ από τη συμφιλίωση. Η Τουρκία υποστηρίζει μια λύση που βασίζεται σε δύο κυρίαρχες, ανεξάρτητες κοινότητες και όχι σε μια ομοσπονδία στο νησί. Είδαμε ότι (οι Νορβηγοί αξιωματούχοι) ήταν θερμοί για την άρση των κυρώσεων στην Κύπρο. Έχουμε χώρο για συνεργασία επί του θέματος», είπε ο Οκτάι.

Σαφές μήνυμα ενόψει των ‘προεδρικών εκλογών’ στα Κατεχόμενα έστειλε ο αρχηγός του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), Οζγκιούρ Οζέλ, προειδοποιώντας πως «όποιος επιχειρεί να επηρεάσει τη βούληση των Τουρκοκυπρίων, υπονομεύει την αξιοπρέπεια και το κύρος τους».

Σε ανακοίνωση-μανιφέστο 12 σημείων, που δημοσίευσε στα κοινωνικά δίκτυα, ο Οζέλ ανέφερε πως το Κυπριακό αποτελεί “εθνική υπόθεση” για την Τουρκία και πρόσθεσε πως η «ειρηνευτική επιχείρηση του 1974» -  όπως αποκάλεσε την τουρκική εισβολή -πραγματοποιήθηκε από την κυβέρνηση του τότε ηγέτη του CHP, Μπουλέντ Ετζεβίτ.

«Από τότε μέχρι σήμερα», τονίζει, «το κόμμα μας στάθηκε πάντα στο πλευρό του δίκαιου αγώνα της ‘τδβκ και του τουρκοκυπριακού λαού, κάτω από κάθε συνθήκη».

Ο Οζέλ είπε ότι η προστασία της ύπαρξης των Τουρκοκυπρίων είναι για το CHP «ό,τι και η προστασία των συνόρων της Τουρκίας», ενώ άφησε αιχμές κατά όσων επιχειρούν να κατευθύνουν το αποτέλεσμα των εκλογών, λέγοντας πως «η ‘τδβκ’ και οι ‘πολίτες’ της έχουν τη δημοκρατική ωριμότητα να επιλέξουν μόνοι τους τον ηγέτη τους».

«Όσοι προσπαθούν να παρέμβουν — είτε από την Τουρκία είτε από το εξωτερικό — προκαλούν τη μεγαλύτερη ζημιά στην αξιοπρέπεια της ‘τδβκ’ και των Τουρκοκυπρίων», δήλωσε με νόημα.

Ο Οζέλ κάλεσε «όλα τα κόμματα, τους θεσμούς και τους αξιωματούχους της Τουρκίας να σεβαστούν τη λαϊκή βούληση» και να αντιμετωπίζουν το ψευδοκράτος «ως ανεξάρτητο κράτος, αν πράγματι επιθυμούν να τη δουν διεθνώς αναγνωρισμένη».

Οι εκλογές για την ανάδειξη του νέου Τ/Κ ηγέτη θα διεξαχθούν στις 19 Οκτωβρίου, με το βλέμμα στραμμένο τόσο στην Άγκυρα όσο και στη διεθνή κοινότητα.

Στόχος είναι το ψευδοκράτος από την ιδιότητα του παρατηρητή περάσει στην ιδιότητα του πλήρους μέλους τουΟργανισμού Τουρκικών Κρατών (ΟΤΚ), δήλωσε ο ‘πρωθυπουργός’ Ουνάλ Ουστέλ, αναφέροντας ότι επιθυμούν να ενισχύσουν τις σχέσεις τους όχι μόνο με το Αζερμπαϊτζάν αλλά και με άλλες χώρες μέλη του ΟΤΚ. 

Σε συνέντευξή του στο τουρκικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Αναντολού, ο Ουνάλ Ουστέλ υποστήριξε ότι οι Τουρκοκύπριοι αγωνίστηκαν για την ύπαρξή τους από τη δεκαετία του 1950 έως τη δεκαετία του 1970. Ανέφερε ότι «η μητέρα πατρίδα Τουρκία ήταν πάντα στο πλευρό τους σε αυτόν τον αγώνα» και ότι «οι Τουρκοκύπριοι στη συνέχεια ίδρυσαν το δικό τους κράτος». Υπενθύμισε ότι ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν κάλεσε ολόκληρο τον κόσμο «να αναγνωρίσει την ‘τδβκ’» ενώ εξέφρασε την ικανοποίησή του που ο Πρόεδρος του Αζδερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ «δήλωσε σαφώς ότι η ‘τδβκ΄ πρέπει να αναγνωριστεί».

Ο Ουνάλ Ουστέλ είπε ότι το ψευδοκράτος έγινε μέλος παρατηρητής στον ΟΤΚ με την υποστήριξη του Τούρκου Προέδρου και του Ιλχάμ Αλίγιεφ. «Στόχος μας είναι να περάσουμε από την ιδιότητα του παρατηρητή στην ιδιότητα πλήρους μέλους του ΟΤΚ και να ανεβάσουμε τις σχέσεις μεταξύ των λαών μας σε υψηλότερο επίπεδο. Θέλουμε ο λαός μας να ενωθεί ουσιαστικά, όχι μόνο στα λόγια. Θέλουμε να ενισχύσουμε τις σχέσεις μας όχι μόνο με το Αζερμπαϊτζάν αλλά και με άλλες χώρες μέλη του ΟΤΚ. Μπορούμε να μετατρέψουμε τους στενούς μας δεσμούς από την ιστορία σε μια ισχυρότερη συνέργεια», ανέφερε.

«Σοβαρή πίεση στα τουρκικά κράτη»

Ο Ουνάλ Ουστέλ είπε  ότι «υπάρχει σοβαρή πίεση στα τουρκικά κράτη σχετικά με την ‘τδβκ’» και ότι είναι βέβαιοι ότι τα αδελφά κράτη δεν θα υποκύψουν σε αυτή την πίεση.

«Αν είμαστε μαζί, κανείς δεν μπορεί να μας κάνει να υποκλιθούμε. Θέλουμε να αγκαλιάσετε και να αναγνωρίσετε την ‘τδβκ’. Η αναγνώριση της ‘τδβκ’ δεν είναι απλώς ένα διπλωματικό ζήτημα. Είναι η εκπλήρωση της ιστορικής δικαιοσύνης, είναι η στήριξη στο δικαίωμα για  αυτοδιάθεση. Είναι η ιστορική ευθύνη του τουρκικού κόσμου».

Με πρωτοσέλιδο τίτλο «Ο αέρας φυσά υπέρ μας», η τουρκική εφημερίδα Μιλλιέτ πανηγυρίζει για την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) που αφορά περιουσία στην περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου (Βαρώσια), παρόλο που αποφάσισε παραβίαση του άρθρου που αφορά την ειρηνική απόλαυση της περιουσίας. Η Μιλλιέτ γράφει ότι ικανοποίησε την τουρκική πλευρά η απόφαση του ΕΔΑΔ, ενώ ανακοινώσεις πανηγυρικές εξέδωσαν τόσο το τουρκικό ΥΠΕΞ όσο και ο Τ/Κ ηγέτης Ερσίν Τατάρ.

Το ΕΔΑΔ καταδίκασε Τουρκία

Πάντως η προσφυγή στο ΕΔΑΔ έγινε από την κυπριακή εταιρεία «K.V. Mediterranean Tours Limited» και σύμφωνα με την απόφαση, το Δικαστήριο έκρινε ομόφωνα ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου που αφορά στην ειρηνική απόλαυση της περιουσίας. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο με ψήφους 5-2 (μειοψήφισαν οι δικαστές Yüksel από Τουρκία και Paczolay από Ουγγαρία) έκρινε επίσης ότι η Τουρκία, ως το εναγόμενο Κράτος, οφείλει να καταβάλει στην εταιρεία, εντός τριών μηνών, 7.000 ευρώ για ηθική βλάβη και 11.000 για δικαστικά έξοδα. Το ΕΔΑΔ επιφύλαξε ακόμη την απόφασή του για το ζήτημα της χρηματικής αποζημίωσης για το μέλλον.

Στο σχετικό δελτίο Τύπου του ΕΔΑΔ, σημειώνεται ότι η υπόθεση αφορούσε την αποτελεσματικότητα της τουρκικής «επιτροπής» ως «νομικής οδού για αξιώσεις αποζημίωσης που έχουν υποβληθεί από Ελληνοκύπριους στην ‘τδβκ’» όπως αναφέρεται στο ψευδοκράτος.

Τουρκικό ΥΠΕΞ: Μάθημα στις προσπάθειες εκφοβισμού

Το τουρκικό ΥΠΕΞ με ανακοίνωσή του ισχυρίζεται ότι η απόφαση αποτελεί «έγκαιρη απάντηση στις πολιτικά υποκινούμενες συλλήψεις» της Κυπριακής Δημοκρατίας  για το θέμα των περιουσιών στα κατεχόμενα και ότι «αποτελεί μάθημα ενόψει των συνεχιζόμενων προσπαθειών για τη διάδοση του φόβου και του εκφοβισμού».

Ο Τ/Κ ηγέτης Ερσίν Τατάρ, δήλωσε: «Αυτή δεν είναι μόνο δικαστική απόφαση, αλλά και προειδοποίηση. Είναι ένα μήνυμα ότι ‘δεν μπορείτε να επιτύχετε λύση αγνοώντας και αποκλείοντας την Τ/κ πλευρά’». 

Μιλλιέτ: «Κρύο ντους» για Ε/κ πλευρά

Η Μιλλιέτ υποστηρίζει ότι η απόφαση στην υπόθεση ‘K.V. Mediterranean Tours Limited εναντίον Τουρκίας’

ήταν ‘κρύο ντους’ για την Ε/κ πλευρά και ότι παρόλο που το ΕΔΑΔ καταδίκασε την Τουρκία να καταβάλει 18 χιλιάδες δολάρια ως αποζημίωση στην εταιρεία που ζητούσε πίσω δύο πολυκατοικίες στα Βαρώσια, το γεγονός ότι υπέδειξε την ‘Επιτροπή Ακίνητης Περιουσίας’ ως την αρμόδια για τέτοιες υποθέσεις δημιούργησε ικανοποίηση στην τουρκική πλευρά. Σύμφωνα με την Μιλλιέτ «το ΕΔΑΔ έλαβε μια ιστορική απόφαση υπέρ της Τουρκίας και της ‘τδβκ’ σχετικά με τα περιουσιακά προβλήματα στο νησί και επιβεβαίωσε ότι η ‘Επιτροπή Ακίνητης Περιουσίας’ στην ‘τδβκ΄ αποτελεί ένα έγκυρο και αποτελεσματικό μέσο άσκησης της προσφυγής σχετικά με τις περιουσιακές αξιώσεις των Ελληνοκυπρίων της ‘νότιας Κύπρου’».

Τούρκος Πρέσβης ε.τ: «Ξεκίνησε η διαδικασία ανοίγματος των Βαρωσίων»

Ο Τούρκος Πρέσβης επί τιμή Ουλούτς Οζουλκέρ σε δηλώσεις του στην Μιλλιέτ υποστήριξε με την απόφαση ξεκίνησε η διαδικασία ανοίγματος των Βαρωσίων. «Υπάρχουν δύο παράγοντες. Ο πρώτος είναι ότι η Τουρκία πληρώνει για τα πάντα. Πόσο κοστίζει ένα σπίτι στο νότο; Χίλια δολάρια. Πόσο κοστίζει στο βορρά; 1200 δολάρια. Υιοθετήθηκε μια προσέγγιση σαν το θέμα να είναι η διαφορά των 200 δολαρίων, αλλά το θέμα δεν τελειώνει εκεί. Ο δεύτερος παράγοντας είναι ότι τα δύο τρίτα της περιοχής των Βαρωσίων είναι περιουσία των Βακουφίων και αυτό έγινε δεκτό από το δικαστήριο. Υπάρχουν δύο μεγάλα Βακούφια από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Οι Ελληνοκύπριοι τα έχουν καταλάβει. Αυτό κέρδισε στο δικαστήριο. Η διαδικασία ανοίγματος των Βαρωσίων έχει ξεκινήσει. Εάν δεν ακολουθηθεί η αρχή των δύο κρατών, όλα θα μετατραπούν σε επιστροφή περιουσίας. Το ΕΔΑΔ έχει επίσης αρχίσει να παραπέμπει αυτές τις υποθέσεις στο κατεστημένο της ‘τδβκ’. Χιλιάδες υποθέσεις έχουν εξαντλήσει το ΕΔΑΔ», ανέφερε ο Τούρκος Πρέσβης επί τιμή.