Ένας σιωπηλός πόλεμος ηγεσίας μαίνεται μέσα στο κουρδικό πολιτικό κίνημα της Τουρκίας. Σύμφωνα με άρθρο του Γιαλτσίν Ντογάν στην ιστοσελίδα T24, η «σκιά» του Αμπντουλλάχ Οτζαλάν –του ιστορικού ηγέτη του PKK, φυλακισμένου από το 1999– επισκιάζει την τύχη και την απελευθέρωση του Σελαχαττίν Ντεμιρτάς, που βρίσκεται στη φυλακή από το 2016.

 Δύο φυλακισμένοι, ένας ανταγωνισμός

• Ο Ντεμιρτάς στηρίζει δημόσια την απελευθέρωση του Οτζαλάν.
• Ο Οτζαλάν, αντίθετα, τον επικρίνει και τον υποτιμά.
• Τρεις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ζητούν την απελευθέρωση του Ντεμιρτάς, αλλά η Τουρκία αγνοεί όλες.

Ο Ντογάν σχολιάζει: «Δύο κρατούμενοι, αλλά δύο τελείως διαφορετικοί κόσμοι».

Το DEM… λέει Ντεμιρτάς, κάνει Οτζαλάν

Παρότι τα στελέχη του φιλοκουρδικού κόμματος DEM φωνάζουν δημοσίως υπέρ της ελευθερίας του Ντεμιρτάς, στις πολιτικές τους κινήσεις δίνουν προτεραιότητα στον Οτζαλάν.

Ο αρθρογράφος αποκαλύπτει ότι στις επισκέψεις τους στο Ίμραλι, ο Οτζαλάν τους μιλά ‘σαν αφεντικό’, με ύφος αυταρχικό και διδακτικό, επιβάλλοντας τη δική του γραμμή.

Οι ψηφοφόροι του DEM όμως αγαπούν τον Ντεμιρτάς

Σύμφωνα με τον Ντογάν, η βάση του κόμματος είναι ξεκάθαρη:

«Ο λαός βλέπει τον Ντεμιρτάς ως τον δικό του ηγέτη».

Ο πρώην συμπρόεδρος του HDP εξακολουθεί να απολαμβάνει τεράστια δημοτικότητα, θεωρούμενος σύμβολο αντίστασης και εκσυγχρονισμού μέσα στο κουρδικό κίνημα.

 Γιατί ο Οτζαλάν «κρατάει κακία»

Ο Ντογάν αποκαλύπτει ότι ο Οτζαλάν δεν έχει ξεχάσει τη φράση του Ντεμιρτάς το 2015:

«Δεν θα σε αφήσουμε να γίνεις πρόεδρος» (απευθυνόμενος στον Ερντογάν).

Η φράση αυτή θεωρήθηκε ότι διέλυσε τη ‘γραμμή διαλόγου’της εποχής και προκάλεσε την οργή του Οτζαλάν, ο οποίος πλέον βλέπει τον Ντεμιρτάς ως πολιτική απειλή μέσα στο ίδιο το κουρδικό στρατόπεδο.

Η παράδοξη «συμμαχία» γύρω από τον Οτζαλάν

Ο Ντογάν σημειώνει με νόημα:

«Το AKP, το MHP και το DEM, για διαφορετικούς λόγους, συναντώνται στον Οτζαλάν.»

Το MHP συνεχίζει να τον αποκαλεί «ιδρυτικό ηγέτη» του PKK,

το AKP διατηρεί ανοικτό δίαυλο «διαχείρισης» μέσω του Ιμραλί,

και το DEM Party –παρά τις φωνές υπέρ του Ντεμιρτάς– εξακολουθεί να περιστρέφεται γύρω από τον Οτζαλάν.

«Η σκιά του Ιμραλί»

Ο Γιαλτσίν Ντογάν κλείνει το άρθρο του με μια φράση που τα λέει όλα:

«Η σκιά του Οτζαλάν εξακολουθεί να δεσπόζει όχι μόνο πάνω από το κουρδικό κίνημα, αλλά και πάνω από την ίδια την Τουρκική πολιτική σκηνή.»

Η μάχη Ντεμιρτάς – Οτζαλάν δεν είναι μόνο για την ηγεσία ενός κόμματος. Είναι η σύγκρουση δύο διαφορετικών οραμάτων για το μέλλον του κουρδικού ζητήματος στην Τουρκία.

Νέα μεγάλη έρευνα του Ινστιτούτου Κοινωνικών Ερευνών, που παρουσίασε ο γνωστός σχολιαστής Αϊτούντς Ερκίν, αποκαλύπτει πως το 73,4% των Τούρκων δηλώνει ‘πολύ εθνικιστής’ ή ‘εθνικιστής’ – ένα ποσοστό που σαρώνει σε όλα τα κόμματα και δείχνει ότι η «σημαία» ενώνει, ακόμα κι εκεί που χωρίζει η πολιτική.

Οι εθνικιστές… παντού!

Αναλυτικά, 95,3% των ψηφοφόρων του MHP δηλώνουν εθνικιστές, 98,2% του Κόμματος της Νίκης, 85,9% του İYİ Parti, 76,2% του AKP και 73% του CHP!

Η έρευνα καταγράφει επίσης ότι όσο πιο μορφωμένος και μεγαλύτερος είναι κάποιος, τόσο πιο εθνικιστής αυτοπροσδιορίζεται.

Πολιτικές ταυτότητες: Κεμαλιστές και Τουρκοι εθνικιστές στο προσκήνιο

Στο ερώτημα «πολιτικά ποιος είσαι;», 34,2% απάντησε ‘Κεμαλιστής’ και 25,4% ‘Τούρκος εθνικιστής’..

Όταν προστεθούν και οι υπόλοιποι εθνικιστές άλλων τάσεων, η Τουρκία φτάνει σε ένα εντυπωσιακό 73,4%!

Το Ινστιτούτο προειδοποιεί:

 «Οι εθνικιστικές ψήφοι θα κρίνουν τις εκλογές του 2028 – ίσως και του 2027 αν γίνουν πρόωρες.»

Οι επόμενες προεδρικές εκλογές: Γιαβάς απειλεί Ερντογάν

Σε υποθετικό σενάριο εκλογών:

• Μανσούρ Γιαβάς (CHP): 43,4%
• Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (AKP): 38,7%

Με τον Ιμάμογλου, ο Ερντογάν παίρνει 42,6% και ο Ιμάμογλου 40,3%, ενώ με τον Οζγκιούρ Οζέλ, ο Ερντογάν «πετάει» στο 47,9% έναντι 35,7%.

Δεύτερος γύρος Γιαβάς – Ερντογάν: 47,9% ο Γιαβάς, 43,2% ο Ερντογάν.

 Ποιοι στηρίζουν ποιον

Ερντογάν:

• 54,3% των Τούρκων εθνικιστών
• 77,1% των συντηρητικών
• 69,1% των ισλαμιστών
• 64,1% των τουρκοϊσλαμιστών εθνικιστών

Γιαβάς:

• 73,4% των Κεμαλιστών
• 64,4% των σοσιαλδημοκρατών
• 58% των σοσιαλιστών

«Μην αγγίζετε την τουρκικότητα!»

Το 84,7% των συμμετεχόντων απορρίπτει κάθε ιδέα αφαίρεσης του όρου “τουρκικότητα” από το Σύνταγμα.

Η «εθνική ταυτότητα» θεωρείται πλέον αδιαπραγμάτευτη, από τα δεξιά έως την κεντροαριστερά.

 Το μήνυμα: Ο εθνικισμός κυβερνά!

Ο εθνικισμός φαίνεται να είναι το κοινό νήμα όλων των πολιτικών δυνάμεων στην Τουρκία — και ο παράγοντας που θα κρίνει τον επόμενο πρόεδρο.

 Και στο Κουρδικό: Ο Ντεμιρτάς «νικά» τον Οτζαλάν

Στο ερώτημα ποιος πρέπει να εκπροσωπεί το DEM Party στη Βουλή:

• 55,4% απάντησε Σελαχαττίν Ντεμιρτάς
• Μόνο 4% Αμπντουλλάχ Οτζαλάν

Ακόμα και μεταξύ των ψηφοφόρων του κόμματος, σχεδόν 9 στους 10 προτιμούν τον Ντεμιρτάς, έναντι 8,2% που επιλέγουν τον ιστορικό ηγέτη του PKK.

Ο δημοφιλής δήμαρχος απαντά: «Αν θέλουν, ας με καλέσουν – δεν έχω τίποτα να κρύψω!»

Νέα πολιτική θύελλα στην Τουρκία με πρωταγωνιστή τον δήμαρχο Άγκυρας Μανσούρ Γιαβάς, μετά την αποκάλυψη ότι η Εισαγγελία της Άγκυρας ζήτησε από το Υπουργείο Εσωτερικών άδεια για να διεξαχθεί έρευνα εις βάρος του.

Η υπόθεση αφορά τις δαπάνες για συναυλίες και εκδηλώσεις του Δήμου, με την Εισαγγελία να επικαλείται υποψίες για «παρατυπίες» και «παράλειψη εποπτείας». Ήδη, 14 στελέχη του Δήμου είχαν συλληφθεί στα τέλη Σεπτεμβρίου, ενώ 5 από αυτούς προφυλακίστηκαν με κατηγορίες για «κατάχρηση» και «παρέμβαση σε δημόσιους διαγωνισμούς».

Ο Γιαβάς, ωστόσο, απάντησε με έντονο ύφος:

«Αν με καλέσουν, θα πάω μόνος μου να καταθέσω. Δεν έχω τίποτα να φοβηθώ, τίποτα να κρύψω. Όλα είναι διαφανή, κάθε λίρα του Δήμου είναι καταγεγραμμένη.»

Κατηγόρησε μάλιστα «πολιτικούς κύκλους» για στοχοποίησή του:

«Η Δικαιοσύνη δεν είναι εργαλείο της πολιτικής. Η δημοκρατία δεν ζει μόνο στις κάλπες, αλλά και στην εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη. Μην κάνετε το δίκαιο παιχνίδι στα χέρια της εξουσίας!»

Ο Μανσούρ Γιαβάς, που θεωρείται από τις πιο δημοφιλείς προσωπικότητες της αντιπολίτευσης, βλέπει πίσω από την υπόθεση μια προσπάθεια αποδυνάμωσής του ενόψει των επόμενων πολιτικών εξελίξεων.

Την ίδια ώρα, φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ μιλούν για «σοβαρές οικονομικές παρατυπίες» στον Δήμο, ενώ οι υποστηρικτές του Γιαβάς κάνουν λόγο για πολιτικό κυνήγι εναντίον του δημάρχου που “χάλασε την πιάτσα” στην πρωτεύουσα.

Σκηνικό ανατροπής στο πολιτικό σκηνικό: ο ηγέτης του MHP, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, κάνει βήμα-έκπληξη στη «διαδικασία ειρήνης» για το Κουρδικό, προτείνοντας την επανένωση των μη ένοπλων μελών του PKK με τις οικογένειές τους — και ζητώντας να «καούν όλα τα όπλα» αν η πολιτική πρόκειται να προχωρήσει.

Σύμφωνα με την ανάλυση του T24, η κίνηση αυτή έρχεται να βάλει φωτιά στο πολιτικό πεδίο, καθώς εγείρει άμεσα νομικά αδιέξοδα: σήμερα στην Τουρκία η απλή συμμετοχή σε «τρομοκρατική οργάνωση» θεωρείται ποινικό αδίκημα — παρά το γεγονός ότι πολλοί κρατούμενοι (μεταξύ αυτών καθαιρεθέντες δήμαρχοι αλλά και πρώην ηγετικά στελέχη όπως ο Σελαχαττίν Ντεμιρτάς και η Φιγκέν Γιουκσεκντάγ) κατηγορούνται χωρίς να έχουν πάρει μέρος σε ένοπλες δράσεις.

Δύο δρόμοι — μία ευθύνη

Το δημοσίευμα ξεκαθαρίζει ότι υπάρχουν δύο νομικές οδοί για να απελευθερωθούν οι μη ένοπλοι κρατούμενοι:

1. Νόμος αμνηστίας, ή
2. Νομοθετική ρύθμιση που να εξαιρεί από ποινική ευθύνη τη μη συμμετοχή σε ένοπλες πράξεις.

Και το κλειδί; Η ευθύνη πέφτει τώρα στα χέρια του Μπαχτσελί — αλλά και του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Αν το θέλουν, μπορούν —λέει το ρεπορτάζ— να φέρουν άμεσα τις αλλαγές στη Βουλή.

Αν εφαρμοστεί, πρόκειται για κίνηση που μπορεί να ανατρέψει ισορροπίες: από πολιτικό χτύπημα και συμβολικό βήμα προς την ειρήνη, έως εκρηκτική αντιπαράθεση με νομικές και κοινωνικές συνέπειες.

Το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) έχει μπει σε φάση «απόρρητων προετοιμασιών» για ένα νέο Σύνταγμα – και, όπως όλα δείχνουν, για πρόωρες εκλογές μέσα στους επόμενους μήνες.

Σύμφωνα με την πολιτική αναλύτρια Νουράι Μπαμπατζάν, όλο το καλοκαίρι πραγματοποιούνταν εβδομαδιαίες συναντήσεις στο Προεδρικό Παλάτι, με τη συμμετοχή κορυφαίων στελεχών του κόμματος και στενών συμβούλων του Τούρκου Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν.

Εκεί εξετάστηκαν άρθρο προς άρθρο όλα τα προηγούμενα Συντάγματα και θεσμικά πλαίσια, με έμφαση στη δικαιοσύνη και το εκλογικό σύστημα, ενώ πλέον –όπως αποκαλύπτει το ρεπορτάζ του Nefes– η διαδικασία έχει περάσει στο τελικό στάδιο: σύνταξη αναφοράς και παρουσίαση πλαισίου-προσχεδίου στον ίδιο τον Ερντογάν.

Ερντογάν παίρνει στα χέρια του το νέο Σύνταγμα

Το προσχέδιο αναμένεται να παραδοθεί μέσα στους επόμενους τρεις μήνες. Στη συνέχεια, ο Ερντογάν θα αποφασίσει ποιες αλλαγές θα ενταχθούν στο τελικό συνταγματικό πακέτο – μεταξύ αυτών, σύμφωνα με πληροφορίες, και τροποποιήσεις στο προεδρικό σύστημα, καθώς και αναφορές στην “πορεία ειρήνης”.

Αφού ολοκληρωθούν οι εσωτερικές διαβουλεύσεις, το AKP σκοπεύει να συζητήσει το νέο Σύνταγμα με το MHP και να εξασφαλίσει πολιτικές συμμαχίες πριν το φέρει στη Βουλή. Αν υπάρξει συναίνεση, θα προχωρήσει σε δημοψήφισμα, το οποίο –σύμφωνα με πολιτικούς κύκλους– μπορεί να συνδυαστεί με πρόωρες εκλογές.

«Διπλή κάλπη» στο τραπέζι

Το μεγάλο ερώτημα, γράφει η Μπαμπατζάν, είναι αν το AKP θα ρισκάρει διπλή κάλπη – δημοψήφισμα και εκλογές την ίδια μέρα. Ορισμένοι νομικοί σύμβουλοι προειδοποιούν για κινδύνους, ωστόσο στο Παλάτι εξετάζουν το ενδεχόμενο ως πολιτικά κερδοφόρο σενάριο.

Στόχος, όπως λένε, είναι να κεφαλαιοποιηθεί το κλίμα συσπείρωσης γύρω από τη συνταγματική αναθεώρηση, είτε το αποτέλεσμα είναι υπέρ είτε κατά.

Το ερώτημα που μένει ανοιχτό: θα μπορέσει ο Ερντογάν να μετατρέψει τη συνταγματική ατζέντα σε πολιτικό όπλο για μια νέα εκλογική νίκη;

Η νέα δημοσκόπηση της GENAR που πρόσκειται στο κυβερνών κόμμα δείχνει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης να πλησιάζει επικίνδυνα το AKP – Ενισχύεται η πίστη στη “διαδικασία χωρίς τρομοκρατία”

Πολιτικός συναγερμός στην Άγκυρα!

Σύμφωνα με τη νέα δημοσκόπηση της GENAR, που δημοσιεύει η Χουριέτ, το CHP σημειώνει εντυπωσιακή άνοδο δύο μονάδων μέσα σε έναν μήνα, ενώ το AKP παραμένει σταθερό. Η ψαλίδα μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων έκλεισε επικίνδυνα, μόλις στο 1,7%!

 Τα ποσοστά του Σεπτεμβρίου

• AKP: 33,9%
• CHP: 32,2%
• DEM : 9,9%
• MHP: 8,5%
• Καλό Κόμμα (İYİ): 5,2%
• Κόμμα της Νίκης: 3,6%
• Νέα Ευημερία: 2,2%

Γιατί ανεβαίνει το CHP

Σύμφωνα με τον αναλυτή της Χουριέτ Αμπντουλκαντίρ Σελβί, η άνοδος του CHP οφείλεται σε αντίδραση των ψηφοφόρων στις παρεμβάσεις στο εσωτερικό του κόμματος, όπως:

• Ο διορισμός του Γκιουρσέλ Τεκίν ως “επιτρόπου” στην Κωνσταντινούπολη.
• Οι έκτακτες συνελεύσεις.
• Οι φήμες περί επιστροφής Κιλιτσντάρογλου ως επιτηρητή του κόμματος.

«Όσο περισσότερο πιέζουν το CHP, τόσο περισσότερο ενισχύεται», σχολιάζει ο Σελβί.

Σταθερό το φιλοκουρδικό κόμμα DEM – μικρή άνοδος για το MHP

Το DEM  παραμένει στο 9,9%, ενώ το ακροδεξιό MHP ανεβαίνει στο 8,5%, κερδίζοντας στήριξη από εθνικιστές ψηφοφόρους χάρη στη συμμετοχή του στο πρόγραμμα “Τουρκία χωρίς τρομοκρατία”.

Πτώση για μικρότερα κόμματα

Το Καλό Κόμμα (İYİ) και το Κόμμα της Νίκης χάνουν έδαφος, ενώ Νέα Ευημερία βρίσκεται πλέον κάτω από το 2%.

Ο Σελβί σημειώνει πως η αύξηση εμπιστοσύνης στη “διαδικασία χωρίς τρομοκρατία” έχει αλλάξει τους πολιτικούς συσχετισμούς.

Η “διαδικασία χωρίς τρομοκρατία” κερδίζει έδαφος

Τα στοιχεία της GENAR δείχνουν σαφή μεταστροφή της κοινής γνώμης:

• Το 56% των πολιτών πιστεύει ότι η διαδικασία θα πετύχει (από 34% τον Μάρτιο).
• Η δυσπιστία μειώθηκε στο 44% (από 54% τον Μάρτιο).

Θύελλα αντιδράσεων από το φιλοκουρδικό κόμμα DEM: «Επιμονή στην ανομία – ο Ντεμιρτάς είναι όμηρος εδώ και 9 χρόνια»

Η Άγκυρα προχώρησε σε έφεση κατά της απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), που στις 8 Ιουλίου είχε αποφανθεί ότι παραβιάστηκαν τα δικαιώματα του Σελαχαττίν Ντεμιρτάς, πρώην ηγέτη του HDP.

Σύμφωνα με το NTV, η Τουρκία υπέβαλε τελευταία στιγμή το αίτημα επανεξέτασης στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου, λίγες ώρες πριν εκπνεύσει η προθεσμία!

Η απόφαση που «πονά» την Άγκυρα

Ο Ντεμιρτάς έχει καταδικαστεί σε 42 χρόνια φυλάκισης για τα αιματηρά επεισόδια του Κομπάνι το 2014, με το ΕΔΑΔ να τονίζει ότι η παρατεταμένη κράτησή του είχε πολιτικά κίνητρα.

Η Άγκυρα απάντησε ζητώντας αναθεώρηση της απόφασης, προκαλώντας νέα πολιτική θύελλα.

«Πλήγμα στην ειρήνη»

Ο βουλευτής του DEM Τζενγκίζ Τζαντάρ, μιλώντας στο T24, έκανε λόγο για πράξη κακής πίστης:

«Η προσφυγή αυτή καταστρέφει το κλίμα εμπιστοσύνης και τραυματίζει σοβαρά τη διαδικασία ειρήνης. Αγνοεί τα αισθήματα των Κούρδων και του τουρκικού λαού.»

«Επιμονή στην ανομία»

Οι συμπρόεδροι του DEM, Τουλάι Χατιμογλουλάρι και Τουντζέρ Μπακιρχάν, μίλησαν για “ντροπή της δημοκρατίας”.

Η Χατιμογλουλάρι είπε:

«Η Τουρκία επιμένει στην ανομία! Ο Ντεμιρτάς, η Φιγκέν Γιουκσεντάγ και δεκάδες αγωνιστές κρατούνται όμηροι εδώ και εννέα χρόνια με μια στημένη υπόθεση!»

Ο Μπακιρχάν συμπλήρωσε:

«Όταν ένα κράτος αρνείται να εφαρμόσει διεθνείς δικαστικές αποφάσεις, παραδέχεται ουσιαστικά την ίδια του την παρανομία.»

Πολιτική καταιγίδα

Η νέα αυτή κίνηση της κυβέρνησης αναζωπυρώνει την αντιπαράθεση για τη δικαιοσύνη, το κράτος δικαίου και το Κουρδικό ζήτημα. Αναλυτές σημειώνουν ότι η Άγκυρα επιλέγει αντιπαράθεση με το Στρασβούργο, την ώρα που δηλώνει πως επιδιώκει «νέα εποχή ειρήνης» στο εσωτερικό.

Ο Χουσεϊν Κοτζαμπιγίκ προκαλεί πολιτικό σεισμό: «Κανείς δεν θα με κάνει να σωπάσω!»

Η τουρκική κοινή γνώμη συγκλονίζεται από τη σύλληψη του πρώην βουλευτή του φιλοκουρδικού κόμματος AKP, Χουσεϊν Κοτζαμπιγίκ, ο οποίος κατηγορείται για «προσβολή του Προέδρου της Δημοκρατίας».

Ο ίδιος ανακοίνωσε τη σύλληψή του μέσα από τα social media, προκαλώντας πολιτικό πανικό στην Άγκυρα!

 «Αν δεν με συλλάμβαναν, θα ήταν χειρότερο!»

Από τα κρατητήρια, ο Κοτζαμπιγίκ έστειλε μήνυμα αντίστασης:

«Κανείς δεν μπορεί να με φιμώσει με τη φυλάκιση. Θα συνεχίσω να αγωνίζομαι για ένα συνταγματικό και δημοκρατικό κράτος δικαίου. Το να με συλλάβουν είναι τιμή – αν δεν το έκαναν, ίσως να ήταν χειρότερο!»

 Από «πιστός» του AKP σε εσωτερικό αντίπαλο

Ο Κοτζαμπιγίκ υπήρξε για χρόνια πιστός βουλευτής του AKP, όμως τα τελευταία χρόνια στράφηκε ανοιχτά κατά του κόμματος και του Ερντογάν.

Κατηγόρησε το κόμμα ότι «μοιράζει θέσεις και αξιώματα σε όλους, ακόμη και στη σύζυγό του», ενώ αποκάλυψε ότι είχε στείλει τέσσερις προσωπικές επιστολές στον Ερντογάν (2019–2022) με προτάσεις για δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις.

Όλα άλλαξαν τον Μάρτιο, όταν, μετά τις συλλήψεις στο Δήμο Κωνσταντινούπολης, έκανε αιχμηρές αναρτήσεις κατά του Προέδρου.

Στις 11 Απριλίου, το AKP τον διέγραψε οριστικά.

 Κατηγορείται για «προσβολή του Προέδρου»

Η κατηγορία που του αποδόθηκε προβλέπει φυλάκιση έως και 4 χρόνια, ενώ η σύλληψη του πρώην βουλευτή αναζωπυρώνει τη συζήτηση για την ελευθερία λόγου στην Τουρκία.

Ο ίδιος δήλωσε πως η δίωξη του είναι «πολιτική εκδίκηση» για τις δημόσιες επικρίσεις του.