Δύο φλογερά άρθρα στην αντιπολιτευόμενη Cumhuriyet βάζουν στο στόχαστρο τον Πρέσβη των ΗΠΑ Τομ Μπαράκ, με τόνους… καταιγιστικούς: «αλαζόνας», «παρεμβατικός», «σαν κυβερνήτης υποτελούς κράτους» και –το πιο βαρύ– «συνωμοτεί κατά της Τουρκίας»!

Η επίθεση Βalbay: “Κύριε μπαράκ… χαλαρώστε τον τόνο!”

Ο αρθρογράφος Μustafa Βalbay ξεκινάει με… χαστούκι:

«Μιλάτε σαν να ήρθατε να εκτελέσετε ειδική αποστολή, όχι να υπηρετήσετε ως Πρέσβης!»

Κατηγορεί τον Μπαράκ ότι:

• θέλει «να καταργήσει τα έθνη-κράτη»,
• να φτιάξει νέο “μοντέλο” από την Κασπία ως τη Μεσόγειο,
• προωθεί «οθωμανικό σύστημα εθνών» ως λύση για την Τουρκία,
• και –το κερασάκι– “θα διορθώσει και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις”

Η ειρωνεία δεν λείπει:

«Δηλαδή χτίσατε όλες αυτές τις βάσεις στην Αλεξανδρούπολη για να βοηθήσετε τις σχέσεις Τουρκίας–Ελλάδας;»

Το βαρύ πυροβολικό Güller: “O Barrack στήνει παγίδα!”

Ακόμη πιο επιθετικός ο Mehmet Ali Güller:

«Ο Μπαράκ δεν συμπεριφέρεται ως διπλωμάτης. συμπεριφέρεται σαν διοικητής αποικίας!»

Ο Güller χτυπάει σε τρία μέτωπα:

1. S-400 / f-35

Οι δηλώσεις του μπαράκ ότι το εμπόδιο μπορεί να λυθεί «σε 4–6 μήνες» θεωρούνται ωμή παρέμβαση.

2. Παρασκηνιακός ρόλος σε εξωτερική πολιτική

Αναφέρει ότι στη συνέντευξή του στην «Καθημερινή» ο Πρέσβης «έδωσε γραμμή» στην Τουρκία.

3. Κύπρος – «απόστημα» και αμερικανικό σχέδιο

Ο Güller γράφει ότι ο Μπαράκ βλέπει την ‘τδβκ΄ «ως απόστημα» και προαναγγέλλει νέο αμερικανικό σχέδιο για την Κύπρο, το οποίο χαρακτηρίζει ευθέως «συνωμοσία κατά της Τουρκίας».

Το πιο δυνατό χτύπημα;

«Οι δηλώσεις του δικαιολογούν ανακήρυξή του ως persona non grata» – και αφήνει υπαινιγμούς ότι το σχέδιο μπορεί να έχει συζητηθεί στη συνάντηση Τραμπ–Ερντογάν στον λευκό οίκο.

Το κλίμα: φωτιά και μπαρούτι

Η Cumhuriyet πάει ολομέτωπη:

• κατηγορεί τις ηπα για «επέμβαση σε άμυνα και ασφάλεια»,
• αφήνει αιχμές ότι η κυβέρνηση «σιωπά επειδή ίσως γνωρίζει το σχέδιο»,
• και παρουσιάζει τον πρέσβη ως απόλυτο villain που «ανακατεύεται παντού, από τα F-35 μέχρι την Kύπρο και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις».

Tα σημερινά κείμενα δείχνουν ένα πράγμα:

H Cumhuriyet έχει σηκώσει τη σημαία πολέμου απέναντι στον Τομ Μπαράκ – και τον θεωρεί αρχιτέκτονα ενός αμερικανικού σχεδίου που στοχεύει την Τουρκία.

Συναγερμός στην Άγκυρα μετά τις επιθέσεις σε ρωσικά δεξαμενόπλοια στη Μαύρη Θάλασσα: το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών κάλεσε εσπευσμένα τον Ουκρανό Πρέσβη και τον Ρώσο επιτετραμμένο για… «σοβαρή συζήτηση».

Τι έγινε και άναψαν τα αίματα;

Την περασμένη εβδομάδα ουκρανικά drones χτύπησαν ρωσικά τάνκερ, ανεβάζοντας κατακόρυφα την ένταση.

Η Άγκυρα είδε τη φλόγα να πλησιάζει επικίνδυνα στα δικά της νερά και έκανε αυτό που ξέρει καλά: κάλεσε και τους δύο ‘μονομάχους’ στο τραπέζι και τους είπε ξεκάθαρα ότι ‘δεν θέλουμε πόλεμο στη γειτονιά μας’.

Το μήνυμα της Τουρκίας;

Σύμφωνα με τουρκικά μέσα, οι δύο διπλωμάτες άκουσαν ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να ανεχτεί τέτοιου τύπου επεισόδια στη Μαύρη Θάλασσα, ειδικά όταν απειλείται η ασφάλεια της ναυσιπλοΐας και των εμπορικών διαδρομών.

Με άλλα λόγια: «Σβήστε τη φωτιά πριν κάψει κι εμάς».

Το χτυπημένο τάνκερ που ξεκίνησε το θρίλερ

Το ρωσικό δεξαμενόπλοιο VIRAT χτυπήθηκε περίπου 35 ναυτικά μίλια ανοιχτά, με τουρκικά σωστικά συνεργεία να τρέχουν στην περιοχή.

Το πλοίο ρυμουλκήθηκε με συνοδεία και μετακινήθηκε προς ανοιχτή θαλάσσια ζώνη κοντά στο Σαρίγιερ, όπου συνεχίζονται οι διαδικασίες σταθεροποίησης πριν την πιθανή μεταφορά του σε λιμάνι.

Και τώρα τι;

Με τη Ρωσία και την Ουκρανία να έχουν βάλει το ‘πάγωμα’ στις ειρηνευτικές συζητήσεις, η Άγκυρα καταλαβαίνει ότι η σύγκρουση έχει αρχίσει να ακουμπάει επικίνδυνα τη Μαύρη Θάλασσα. Γι’ αυτό και μπήκε μπροστά — και δεν αποκλείεται να δούμε κι άλλες τέτοιες «κλήσεις» το επόμενο διάστημα.

Η περιοχή βράζει… και η Τουρκία δεν θέλει το καζάνι να σκάσει μπροστά στην πόρτα της.

Ο Πάπας Λέων ΙΔ΄κατά την είσοδό του στο Τζαμί Σουλτάν Αχμέτ (Μπλε Τζαμί) απέφυγε να προσευχηθεί, επιλέγοντας να περιοριστεί σε μια σύντομη, τυπική επίσκεψη με χαρακτήρα πολιτιστικής ξενάγησης. Πηγές αναφέρουν ότι ο Ποντίφικας με αυτό τον τρόπο τόνισε τον συμβολικό ρόλο που θέλει να διατηρήσει ο νέος Ποντίφικας κατά την παρουσία του στην Κωνσταντινούπολη.

Έβγαλε τα παπούτσια του

Ο πνευματικός ηγέτης της Καθολικής Εκκλησίας έφθασε στο Μπλε Τζαμί στις 09:30 το πρωί, έπειτα από διανυκτέρευση στη συνοικία Σισλί. Στην είσοδο τον υποδέχθηκαν ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού Μεχμέτ Νουρί Ερσόι, ο Μουφτής Κωνσταντινουπόλεως δρ. Εμρουλλάχ Τουντζέλ και ο προϊστάμενος της 1ης Περιφερειακής Διεύθυνσης Βακουφίων, Γιαβούζ Γκιουνέρ.

Πριν περάσει στον κυρίως χώρο προσευχής, ο Πάπας ακολούθησε το πρωτόκολλο και έβγαλε τα παπούτσια του.

Η ξενάγηση πραγματοποιήθηκε από τον μουεζίνη Μούσα Ασκίν Τουντζά, ο οποίος παρουσίασε στα αγγλικά την ιστορία και την αρχιτεκτονική του μνημείου. Ο Πάπας Λέων ΙΔ΄ φάνηκε να παρακολουθεί με μεγάλη προσοχή και, σύμφωνα με τουρκικά μέσα ενημέρωσης, «δεν μπορούσε να πάρει τα μάτια του από τον μεγαλοπρεπή τρούλο και τα εσωτερικά διακοσμητικά στοιχεία».

Η περιήγηση διήρκεσε περίπου 20 λεπτά και ολοκληρώθηκε με έναν σύντομο διάλογο με τους παρευρισκόμενους αξιωματούχους.

«Όποιος μπαίνει σε αυτό το τζαμί επηρεάζεται» 

Μετά την αποχώρηση του Πάπα, ο μουεζίνης Μούσα Ασκίν Τουντζά ανέφερε ότι ο Λέων ΙΔ΄ έδειξε ειλικρινές ενδιαφέρον για την ιστορία του μνημείου. «Πιστεύω ότι επηρεάστηκε από την ομορφιά του. Μας είπε ότι πριν γίνει Πάπας είχε δει κάποια τζαμιά, αλλά ως Πάπας, το πρώτο που επισκέπτεται είναι το Σουλτάν Αχμέτ».

Ανέφερε επίσης ότι του εξήγησε τη σημασία του μιχράμπ, προσθέτοντας: «Όταν του είπα ότι το όνομα μιχράμπ συνδέεται με το δωμάτιο όπου, κατά την παράδοση, έμεινε η Παναγία Μαρία, πιστεύω ότι συγκινήθηκε».

Καμία επίσκεψη στην Αγιά Σοφιά 

Παρά το γεγονός ότι το Μπλε Τζαμί βρίσκεται ακριβώς απέναντι από την Αγία Σοφία, ο Πάπας Λέων ΙΔ΄ δεν επισκέφθηκε το ιστορικό μνημείο.

Η απόφαση αυτή ερμηνεύεται στο πλαίσιο της άτυπης αλλά σταθερής στάσης που τηρούν τα τελευταία χρόνια όλοι οι χριστιανοί ανώτατοι θρησκευτικοί ηγέτες και ξένοι αξιωματούχοι, οι οποίοι αποφεύγουν οποιαδήποτε επίσκεψη στην Αγία Σοφία μετά τη μετατροπή της σε τζαμί.

Η απουσία του Πάπα από το πιο εμβληματικό μνημείο της Χριστιανοσύνης θεωρείται από διπλωματικές πηγές ως «σαφές μήνυμα διακριτικής δυσαρέσκειας», χωρίς όμως καμία δημόσια αντιπαράθεση.

Έντονο πολιτικό και θρησκευτικό “άρωμα” είχαν οι κοινές δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν και του Πάπα Λέοντα ΙΔ΄ στην Άγκυρα, μέσα σε μια τελετουργική ατμόσφαιρα όπου κυριάρχησαν οι αναφορές στη «γέφυρα» Ανατολής–Δύσης, στη συνύπαρξη θρησκειών και, φυσικά, στις φλόγες που καίνε τη Μέση Ανατολή.

Ο Ερντογάν μίλησε για «τριών ηπείρων» και επιτέθηκε ξανά στο Ισραήλ

Με εμφανώς υψηλούς τόνους, ο Τούρκος Πρόεδρος υποδέχθηκε τον Πάπα λέγοντας πως η πρώτη διεθνής επίσκεψη του νέου Ποντίφικα στην Τουρκία είναι «πολύ σημαίνουσα».

Ο Ερντογάν παρουσίασε την Τουρκία ως «γέφυρα πολιτισμών», αναφέρθηκε στο σύμβολο του διπλού σελτζουκικού αετού, ενώ επέμεινε ότι στη χώρα του «κάθε πολίτης είναι πολίτης πρώτης κατηγορίας».

Όμως το πιο αιχμηρό κομμάτι της ομιλίας του αφορούσε τη Γάζα:

«Το Ισραήλ εδώ και μήνες βομβαρδίζει αδιακρίτως εκκλησίες, τζαμιά, σχολεία και νοσοκομεία», είπε, υπενθυμίζοντας πως χτυπήθηκε και η Μοναδική Καθολική Εκκλησία της Γάζας, η «Αγία Οικογένεια».

Παράλληλα, ο Ερντογάν μίλησε για ισλαμοφοβία στη Δύση, «ρατσισμό που φουντώνει από ΜΜΕ και πολιτικούς» και εξήρε τη στάση του προηγούμενου Πάπα Φραγκίσκου στο ζήτημα της «ανθρώπινης αδελφοσύνης».

Ο Πάπας: «Οι Χριστιανοί της Τουρκίας είναι Τούρκοι» 

Ο Πάπας Λέων ΙΔ΄ από την πρώτη στιγμή μπήκε στο πνεύμα της επίσκεψης:

Το λογότυπο του ταξιδιού του είναι η γέφυρα του Βοσπόρου, σύμβολο –όπως είπε– της «ειδικής αποστολής της Τουρκίας».

Ανέφερε ακόμη:

«Οι Χριστιανοί που ζουν στην Τουρκία είναι Τούρκοι· αποτελούν μέρος της τουρκικής ταυτότητας».

Αναφέρθηκε μάλιστα και στον Άγιο Ιωάννη ΚΓ΄, τον επονομαζόμενο «Τούρκο Πάπα» όπως είπε, ο οποίος υπηρέτησε για χρόνια στην Κωνσταντινούπολη.

Ο Πάπας μίλησε για «κουλτούρα συνάντησης», ζήτησε να επικρατήσει η «δικαιοσύνη, η ευσπλαχνία και η αλληλεγγύη», ενώ έστειλε μήνυμα προς την Άγκυρα:

«Η Τουρκία μπορεί να γίνει πηγή σταθερότητας και προσέγγισης των λαών».

Παγκόσμια συγκυρία, βαριά φορτισμένες δηλώσεις

Ο νέος Ποντίφικας επέλεξε να ανοίξει την παγκόσμια τουρνέ του από την Άγκυρα και αυτό δίνει –αναπόφευκτα– πολιτικό βάρος.

Ο Ερντογάν μίλησε για:

• Ουκρανία («παρακολουθούμε στενά τις προσπάθειες για τερματισμό του πολέμου»),
• Συρία («στηρίζουμε βήματα για ειρηνική συνύπαρξη»),
• Προσφυγικό («ανοίξαμε τις πόρτες σε παιδιά και θύματα πολέμου»).

Ο Πάπας, από την άλλη, εστίασε σε δικαιοσύνη, διάλογο και ανθρώπινη αξιοπρέπεια, υπογραμμίζοντας ότι το Βατικανό «θέλει συνεργασία με την Τουρκία για έναν καλύτερο κόσμο».

Το μήνυμα που μένει: Γέφυρα πάνω από φλεγόμενες περιοχές

Αν κάτι κυριάρχησε, ήταν η εικόνα της γέφυρας του Βοσπόρου – η Γέφυρα που, όπως είπε ο Πάπας, «σχεδόν αψηφά τους νόμους της φυσικής».

Σήμερα, όμως, ήταν και η γέφυρα ενός πολιτικού μηνύματος:

Ανατολή–Δύση, Ισλάμ–Χριστιανισμός, πόλεμοι–ειρήνη.