Αντιδράσεις προκαλεί στην Τουρκία η μετατροπή ιστορικής στέρνας 1500 χρόνων σε κέντρο SPA (μασάζ) από ξενοδοχείο 5 αστέρων που βρίσκεται δίπλα στην Αγία Σοφία. Οι τουρκικές αρχές κινητοποιήθηκαν.
Η επιχείρηση που μετέτρεψε την ιστορική στέρνα σε κέντρο SPA αναφέρει στη δική της προώθηση ότι η στέρνα είναι 1.500 ετών και ότι δεν υπάρχει άλλο παρόμοιο κέντρο SPA πουθενά αλλού στον κόσμο. 

«Τα αρχοντικά της Αγίας Σοφίας φιλοξενούν…»

Οι πληροφορίες στην ενότητα «Σχετικά με εμάς» στον επίσημο ιστότοπο του κέντρου έχουν ως εξής:
«Αν θέλετε να ζήσετε μια μοναδική απόλαυση σπα σε μια μαγική ατμόσφαιρα, επιλέξτε μας. Στην καρδιά του Σουλταναχμέτ, τα αρχοντικά της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη φιλοξενούν, ένα σύγχρονο κέντρο SPA μέσα σε μια ιστορική στέρνα 1.500 ετών.
Ένα μοναδικό κέντρο που παρέχει εξατομικευμένες υπηρεσίες. Πολλές υπηρεσίες υψηλού επιπέδου προσφέρονται εδώ. Οι θεραπείες μασάζ επικεντρώνονται στην αρμονία του πνεύματος, του σώματος και του νου. Εξωτικά μασάζ Κεντρικής Ασίας εφαρμόζονται από επαγγελματικές ομάδες.
Προσφέροντας 13 διαφορετικά πακέτα μασάζ και περιποίησης, τα πακέτα Άπω Ανατολής, Σουηδίας, αρωματοθεραπείας, κεριού, σουλτάνου, μασάζ με ζεστές πέτρες και sihr-i sarnıç θεραπεία ζεύγους είναι από τις πιο προτιμώμενες θεραπείες»

Ζητήθηκε να αρθούν οι ατασθαλίες

Τουρκικά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν ότι από τους ελέγχους που διενεργήθηκαν στο πλαίσιο αυτό, διαπιστώθηκε ότι η στέρνα ανήκει σε ίδρυμα, ότι είναι δημόσια και ιδιωτική περιουσία. Διαπιστώθηκε ότι παρέμεινε εντός του πεδίου εφαρμογής του Αστικού Αρχαιολογικού Χώρου και της Πλατείας Σουλταναχμέτ.
Αποκαλύφθηκε ότι έγιναν παράνομες προσθήκες και ότι με απόφαση του Δ.Σ. στις 15 Νοεμβρίου 2022 ζητήθηκε να αρθούν οι ατασθαλίες εντός 6 μηνών υπό την επίβλεψη της αρμόδιας διοίκησης. Ωστόσο, παρόλα αυτά, η εταιρεία δεν προέβη σε καμία ενέργεια. Με απόφαση του ΔΣ της 26ης Δεκεμβρίου 2023, αποφασίστηκε η άσκηση ποινικής μήνυσης, η άρση των παρατυπιών και η υποβολή των έργων αποκατάστασης.
Η Περιφερειακή Διεύθυνση Ιδρυμάτων, από την άλλη, ανέφερε σε έρευνά της ότι αφού μόνο το 1/10 της στέρνας ανήκει στη Γενική Διεύθυνση Ιδρυμάτων, δεν μπορούν να αρθούν οι ατασθαλίες.

Χωρίς άδεια λειτουργίας

Μετά τις παρατυπίες που δεν διορθώθηκαν λόγω των μειοψηφικών μετοχών των ιδρυμάτων, στις 31 Δεκεμβρίου 2024 ζητήθηκε από τον Δήμο Φατίχ να δηλώσει με σαφήνεια ποιες ήταν οι παρατυπίες στην εν λόγω ιστορική και καταγεγραμμένη δεξαμενή και να υποβάλει τα εγκεκριμένα έργα. Ο Δήμος Φατίχ έκανε τις ακόλουθες παρατηρήσεις στην έρευνά του μετά από αίτημα της Διεύθυνσης του Διοικητικού Συμβουλίου:
Υπάρχει μια γυάλινη προσθήκη δίπλα στην είσοδο των καταχωρημένων κατασκευών στέρνας και κελαριού,
υπάρχει μια πισίνα βάθους 120 εκ. στο επάνω επίπεδο με σχέδιο που μοιάζει με τζακούζι και 2 κολώνες σε αυτό το τμήμα, και υπάρχουν χώροι αλλαγής καμπίνων, μασάζ, σάουνας και χαμάμ στο κάτω επίπεδο.
Έγινε γνωστό ότι η ιστορική στέρνα 1.500 ετών, η οποία έχει σχεδόν 60 ιδιοκτήτες μαζί με την κληρονομιά, είναι χωρίς άδεια . Η επιχείρηση, η οποία δεν είχε άδεια λειτουργίας και κατέστρεψε την ιστορική δομή, ζήτησε φορολογική απαλλαγή στις 27 Νοεμβρίου 2024. Ωστόσο, το αίτημα αυτό απορρίφθηκε από τη Γενική Διεύθυνση Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Μουσείων, η οποία αποφάσισε να το αξιολογήσει μετά την άρση των παρατυπιών στη στέρνα.

Η Κοινότητα του Μεγάλου Ρεύματος στην Κωνσταντινούπολη ξεκινά μαθήματα παραδοσιακών χορών για ενήλιξες κάθε Τετάρτη στις 6-7 από τις 19 Φεβρουαρίου. «Τα μαθήματα απευθύνονται σε όσους θέλουν να γνωρίσουν και να διατηρήσουν την πλούσια χορευτική μας παράδοση», αναφέρει η κοινότητα του Μεγάλου Ρεύματος, μια από τις μεγαλύτερες κοινότητες της ομογένειας της Κωνσταντινούπολης.
Τα μαθήματα με τίτλο «Ελάτε να χορέψουμε μαζί» θα παραδίδονται στην αίθουσα εκδηλώσεων της Κοινότητας Παμμεγίστων Ταξιαρχών με καθηγήτρια την κ. Έλλη Τσιρανίδου. Για πληροφορίες στο τηλέφωνο 0505-4959131.

Στη Σμύρνη στις 15 Ιανουαρίου του 1906 γεννήθηκε ο διασημότερος «κροίσος» του 20ου αιώνα, Αριστοτέλης Ωνάσης, του οποίου το όνομα έγινε συνώνυμο του πλούτου σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Ο Έλληνας εφοπλιστής ήταν ένας από τους πιο επιτυχημένους εφοπλιστές του κόσμου. Το μεγαλύτερο στοίχημα με τον εαυτό του ήταν πως κατάφερε να στήσει από το μηδέν έναν στόλο από πετρελαιοφόρα και φορτηγά, που χαρακτηρίστηκε μεγαλύτερος από τους εθνικούς στόλους πολλών κρατών. 

Γιος πλούσιου καπνέμπορου

Ο Αριστοτέλης Ωνάσης γεννήθηκε στη Σμύρνη, σε σχετικά εύπορη για την περιοχή και την εποχή εκείνη οικογένεια. Ήταν το δεύτερο παιδί των γονιών του. Είχε προηγηθεί η Άρτεμις, δυο χρόνια πριν.
Ο πατέρας του Σωκράτης Ωνάσης ήταν ένας από τους πλουσιότερους καπνέμπορους και επιχειρηματίες της Σμύρνης. Η μητέρα του Πηνελόπη Δολόγλου παντρεύτηκε στα 17 της χρόνια, αλλά πέθανε νέα στα 33 της. Έξι μήνες μετά, ο πατέρας του ξαναπαντρεύτηκε την Ελένη, από την οποία ο Αριστοτέλης απέκτησε δύο αδελφές, τη Μερόπη και την Καλλιρρόη.
Η γιαγιά του, Γεσθημανή, ήταν πολύ θρήσκα και ονειρευόταν για τον εγγονό της να γίνει παπάς. Από μικρός ήταν παπαδάκι και του άρεσε να μαθαίνει απ’ έξω τους βυζαντινούς ψαλμούς. Ξεστράτισε, όμως, ως μαθητής, παρότι φοίτησε στα καλύτερα σχολεία.

Έλεγε ψέματα για πλάκα

Μεγαλώνοντας έκανε ένα ελκυστικό κορμί, που το επεδείκνυε με καμάρι στα κορίτσια. Είχε δύναμη, τόλμη, διασυνδέσεις και λεφτά… Δωροδοκούσε τους υπαλλήλους των σχολείων του, αγόραζε τσιγάρα που τα κάπνιζαν με τους φίλους του, καβγάδιζε συχνά κι έλεγε ψέματα για πλάκα. Όμως, ήταν αγαπητός για τα ελαττώματα και τις απερισκεψίες του, το πνεύμα του και φυσικά τα χρήματά του. Ήταν τακτικός πελάτης σε οίκο ανοχής και είχε τις πρώτες του εμπειρίες από τη δασκάλα του των γαλλικών, την πλύστρα της οικογένειάς του και μια παντρεμένη Τουρκάλα.

Η Μικρασιατική Καταστροφή

Με τη Μικρασιατική καταστροφή, ο πατέρας του βρέθηκε στη φυλακή. Η επιχείρησή τους περιήλθε στα χέρια των Τούρκων και η αποθήκη τους κάηκε. Μην έχοντας άλλη επιλογή, ο Αριστοτέλης αποφάσισε να ξενιτευτεί για να αναζητήσει μια καλύτερη τύχη για εκείνον και την οικογένειά του.
Χαρακτηριστική είναι η αναφορά που γίνεται στον Αριστοτέλη Ωνάση στο βιβλίο ο «Χαμένος Παράδεισος» του Τζάιλς Μίλτον (εκδόσεις Μίνωας), μια από τις πιο εμπεριστατωμένες μελέτες για τη Μικρασιατική Καταστροφή.
«Στις 9 Σεπτεμβρίου, η Σμύρνη έπεφτε στα χέρια του Κεμάλ. Από εκείνη την ημέρα, όσοι Ελληνες δεν κατάφερναν να φύγουν είχαν τον δικό τους σταυρό να κουβαλήσουν. Ανάμεσά τους κι ένας από τους διασημότερους Ελληνες του 20ού αιώνα, ο Αριστοτέλης Ωνάσης. Με τον πατέρα του Σωκράτη κρατούμενο σε φυλακή στην τουρκική συνοικία της Σμύρνης, τον αγαπημένο του θείο Αλέξανδρο απαγχονισμένο στον Κασαμπά, ο 18χρονος Αριστοτέλης παρέμενε στην οικογενειακή βίλα στο Καρατάς. 

Το χρηματοκιβώτιο μέσα στη πύρινη λαίλαπα

Οι Τούρκοι είχαν επιτάξει το σπίτι και ο Αριστοτέλης συνέχιζε να μένει εκεί γιατί είχε πείσει τους απρόσκλητους ενοίκους ότι ήταν ο μόνος που μπορούσε να επισκευάζει το ιδιόρρυθμο σύστημα θέρμανσης και τα υδραυλικά, ενώ μέσω των επιχειρηματικών επαφών του πατέρα του είχε πρόσβαση σε κυλίνδρους γραμμοφώνων τελευταίας τεχνολογίας, όπως και στα καλύτερα πούρα και ουίσκι. Ολα ήταν ένα μεγάλο, έξυπνο ψέμα που του έδωσε χρόνο, καθώς και μια πολύτιμη στρατιωτική άδεια διέλευσης, χάρη στην οποία κατάφερε να επισκεφτεί τον πατέρα του αλλά και τα πυρπολημένα κεντρικά γραφεία της οικογενειακής επιχείρησης. Ο Σωκράτης Ωνάσης πίστευε ότι εκεί τα βαριά μεταλλικά χρηματοκιβώτια με τα πολλά τουρκικά χαρτονομίσματα μπορεί και να είχαν γλιτώσει από την πύρινη λαίλαπα. Και είχε δίκιο.
Ο μικρός Αριστοτέλης έχωσε στο σακάκι, στο πουκάμισο και στο παντελόνι του όσο περισσότερα χαρτονομίσματα μπορούσε. Χάρη σε αυτά απελευθερώθηκε ο πατέρας του και οργάνωσε τη δική του διαφυγή με το αμερικανικό πλοίο ‘Εντσαλ’.

Επέστρεψε στη Σμύρνη το 1955

O Aριστοτέλης Ωνάσης επέστρεψε στη Σμύρνη το 1955. Η οικογενειακή έπαυλη είχε καταληφθεί από μια οικογένεια Τούρκων οι οποίοι τον προσκάλεσαν να περάσει μέσα. Ο Ωνάσης έμεινε άναυδος βρίσκοντας τα δωμάτια ακόμη επιπλωμένα με τα αντικείμενα της παιδικής του ηλικίας».

Σήραγγες, κελάρια, διάδρομοι και έναν υπόγειο τάφο με τρία δωμάτια της Αγίας Σοφίας θα ανοίξουν στους επισκέπτες μετά από εργασίες καθαρισμού σύμφωνα με τουρκικά μέσα ενημέρωσης.
Σε δήλωση για τις εργασίες καθαρισμού και αποκατάστασης που πραγματοποιεί η Γενική Διεύθυνση Ιδρυμάτων, το μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου της Αγίας Σοφίας, καθηγητής Χασάν Φιράτ Ντικέρ είπε ότι πραγματοποίησαν μια μελέτη αρχιτεκτονικής οπτικοποίησης των υπόγειων κατασκευών της Αγίας Σοφίας πριν από περίπου 5 χρόνια.

Ένα χρόνο οι εργασίες

Ο Ντικέρ είπε ότι θα ξεκινήσουν τον καθαρισμό των υπόγειων κατασκευών, όπου γίνονται μελέτες οπτικοποίησης, με την υποστήριξη του Υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού Μεχμέτ Νουρί Ερσόι και του Γενικού Διευθυντή Ιδρυμάτων Σινάν Ακσού. «Έτσι, στο υπόγειο θα παρουσιαστούν στο κοινό ομορφιές της Αγίας Σοφίας και αρχαιολογικά ευρήματα, που έχουν παραμεληθεί επί αιώνες», ανέφερε.

Σύμφωνα με τον Ντικέρ υπάρχουν υπόγειες κατασκευές γύρω από την Αγία Σοφία, μήκους περίπου ενός χιλιομέτρου, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται σήραγγες, κελάρια και τάφοι και ότι όλες αυτές οι κατασκευές θα καθαριστούν με τις εργασίες που προγραμματίζονται να διαρκέσουν ένα χρόνο.
Όπως είπε οι μελέτες θα τραβήξουν την προσοχή της τουρκικής και της παγκόσμιας κοινής γνώμης. «Με αυτή τη μελέτη θα εξεταστούν προσεκτικά υπό την επίβλεψη των αρχαιολόγων της Αγίας Σοφίας τα σημείια που μπορούν να ρίξουν φως στην ιστορία της Κωνσταντινούπολης. Είναι πολύ σημαντικό και πολύτιμο που έρχεται στο φως», είπε.

Παλαιότερος και από 1500 χρόνια ο τάφος

Ο Ντικέρ δήλωσε ότι τα τμήματα κάτω από την κλειστή αυλή είναι της ίδιας ηλικίας με την Αγία Σοφία, δηλαδή 1.500 ετών, και ότι η περιοχή του τάφου θεωρείται παλαιότερη από τη σημερινή κατασκευή.
«Πιστεύω ότι η καθαριότητα αυτών των υπόγειων κατασκευών θα είναι πολύ σημαντική για την άνεση του σημερινού κλιματισμού της Αγίας Σοφίας και την ευκολότερη αναπνοή. Αυτή θα είναι μια πολύ πιο ολοκληρωμένη και μακροπρόθεσμη μελέτη από οποιαδήποτε άλλη που έχει γίνει στο παρελθόν. Ο καθαρισμός των υπόγειων κατασκευών ενός πολύ σημαντικού έργου όπως η Αγία Σοφία θα προσφέρει ολοκαίνουργια οφέλη στην Κωνσταντινούπολη. Η επαναφορά της πολιτιστικής μας κληρονομιάς στην ατζέντα θα οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση του ενδιαφέροντος και της αγάπης για την Αγία Σοφία».
Όπως είπε στην Αγία Σοφία εκτελείται το μεγαλύτερο έργο αποκατάστασης στην ιστορία της Δημοκρατίας της Τουρκίας και είπε ότι είναι ευχάριστο που δεν γίνεται μόνο η ανωδομή αλλά και η υποδομή.

Ο τρούλος της  Αγία Σοφία θα αποσυναρμολογηθεί για αποκατάσταση, μεταδίδουν τουρκικά μέσα ενημέρωσης επισημαίνοντας ότι οι εργασίες θα ξεκινήσουν τον Μάρτιο – Απρίλιο χωρίς να ενοχλούνται οι επισκέπτες.

 Σύμφωνα με το ειδησεογραφικό πρακτορείο Αναντολού, στο πλαίσιο των εργασιών αποκατάστασης και συντήρησης που εκτελούνται από τη Γενική Διεύθυνση Ιδρυμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, γίνεται και αποκατάσταση του τρούλου της Αγίας Σοφίας. Σε δηλώσεις του, στο Αναντολού ο καθηγητής Ahmet Güleç, μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής για την αποκατάσταση του μνημείου δήλωσε ότι «η κάτω πλευρά του τρούλου είναι καλυμμένη με ψηφιδωτά, γεγονός που δημιουργεί μεγάλες δυσκολίες δομικής παρέμβασης. Επομένως, οι επεμβάσεις θα γίνουν από το εξωτερικό του τρούλου ο οποίος θα αποκατασταθεί, με τους σχετικούς σχεδιασμούς να βρίσκονται στο στάδιο ολοκλήρωσης. Μετά την έγκριση, εξετάζεται το ενδεχόμενο να τοποθετηθεί στο πάνω μέρος μια δομή οροφής που θα προστατεύει τον τρούλο. Επί του παρόντος γίνονται λεπτομερείς υπολογισμοί, ώστε  όταν ανοίξουμε τον θόλο, οι παρεμβάσεις  να πραγματοποιούνται χωρίς να επηρεάζονται από τις περιβαλλοντικές συνθήκες, τη βροχή, το χιόνι και το νερό με χρονοδιάγραμμα έναρξης περί τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο». Ο Τούρκος καθηγητήςεπισήμανε ότι  όλες οι εργασίες συντήρησης και επισκευής θα πραγματοποιηθούν χωρίς να ενοχλούνται οι επισκέπτες και οι πιστοί που εισέρχονται στην Αγία Σοφία».

Ερευνώνται οι ιδιότητες υλικών Αγίας Σοφίας

Σύμφωνα με το Αναντολού, αποτέλεσμα των συνεδριάσεων που πραγματοποιήθηκαν στην Επιστημονική Επιτροπή, συζητήθηκαν ολιστικά οι διαδικασίες του δεύτερου σταδίου και καταρτίστηκε η περαιτέρω πορεία του προγράμματος των εργασιών. 

Ο καθηγητής Ahmet Güleç, είπε ότι συνεχίζονται οι μελέτες για να εξεταστούν οι ιδιότητες των υλικών του βόρειου και ανατολικού τοίχου της Αγίας Σοφίας. «Ξεκινήσαμε αναλύσεις για το σκοπό αυτό. Έγινε κατανοητό ότι ορισμένα από τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για την επισκευή ήταν με βάση το τσιμέντο. Ήταν ήδη γνωστό, αλλά επιβεβαιώθηκε από τις αναλύσεις και ξεκίνησε η αφαίρεση αυτών των τμημάτων. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας τοποθέτησης των σκαλωσιών, έγινε  λήψη δειγμάτων για ανάλυση. Οι αρχιτέκτονες και οι ιστορικοί τέχνης είχαν κάνει μια ανάλυση της περιόδου σύμφωνα με τις πληροφορίες που είχαν δια ζώσης ή από γραπτά κείμενα και πηγές. Προσπαθούμε να την επιβεβαιώσουμε και έχουμε κάνει μεγάλη πρόοδο ως προς αυτό. Χρειάζεται πολύς χρόνος καθώς γίνονται πολλές αναλύσεις στο κεντρικό εργαστήριο του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού. Αξιολογούμε από κοινού τα αποτελέσματα και προσπαθούμε να αποκαλύψουμε ό,τι είναι άγνωστο σχετικά με το πού και πότε κατασκευάστηκε τι, κατά τις διάφορες ιστορικές περιόδους».

 Παρέμβαση σε δύο προσόψεις

Ο καθηγητής Güleç έδωσε επίσης τις πληροφορίες σχετικά με το κονίαμα και τον σοβά που θα χρησιμοποιηθεί στην πρόσοψη όσον αφορά την επισκευή: «Οι αναλύσεις των υλικών που θα χρησιμοποιηθούν στα τμήματα που πρόκειται να αρμολογηθούν συνεχίζονται. Η Γενική Διεύθυνση Ιδρυμάτων συντονίζει άρτια την πορεία εργασιών χωρίς βιασύνη, ώστε να αποφευχθεί η επανάληψή τους και να μην διπλασιαστεί ο χρόνος τους.  Επί του παρόντος, η φάση παρέμβασης πρόκειται να ολοκληρωθεί σε δύο προσόψεις. Για κάθε περίοδο προσπαθήσαμε να χρησιμοποιήσουμε τα κατάλληλα υλικά. Γνωρίζουμε πλέον ότι «τα τσιμεντοειδή υλικά βλάπτουν», κάτι  που δεν ήταν γνωστό κατά τις εργασίες αποκατάστασης  στο παρελθόν. Εμείς προσπαθούμε να ενεργούμε σύμφωνα με τις σημερινές συνθήκες, τις γνώσεις και τις αρχές μας. Βάσει των στοιχείων που έχουμε στη διάθεσή μας και των εξετάσεων στην επιφάνεια του τοίχου της Αγίας Σοφίας, έχουμε αποφανθεί ότι  δεν είναι σοβατισμένος αλλά αρμολογημένος. Σε γενικές γραμμές, θα προσπαθήσουμε να χρησιμοποιήσουμε όποιο κονίαμα χρησιμοποιείται ως αρμολόγημα. Αλλά όταν μιλάμε για σοβά, αναφερόμαστε σε εκείνον το σοβά που χρησιμοποιούσαν οι Οθωμανοί και επιθυμούμε να τον χρησιμοποιήσουμε με τρόπο που θα τον κάνει πιο ανθεκτικό στις σημερινές συνθήκες».

«Ξεκινάμε από τον τρούλο»

Κλείνοντας ο καθηγητής επισήμανε: «Αναφορικά με το πρόγραμμα εργασιών στην Αγία Σοφία, προβλέπεται η εκκίνηση εργασιών από το ανώτερο μέρος του μνημείου δηλαδή τον κύριο τρούλο με πορεία προς τα κατώτερα μέρη του. Στο πλαίσιο αυτό, πραγματοποιήθηκαν μελέτες ανίχνευσης του μολύβδινου καλύμματος του κύριου τρούλου και των υποστρωμάτων του. Ως αποτέλεσμα των ανωμαλιών που παρατηρήθηκαν στην υφή του μόλυβδου, προβλέπεται η αφαίρεση ολόκληρου του μολύβδινου καλύμματος με απόφαση της Επιστημονικής Επιτροπής, ο προσδιορισμός της τρέχουσας κατάστασης στην επιφάνεια του θόλου και η εκτέλεση εργασιών ενίσχυσης, εάν είναι απαραίτητο, στο πλαίσιο των στατικών αναλύσεων. Στη συνέχεια, θα επαναληφθούν οι εφαρμογές ειδικών σοβάδων, όπου απαιτείται, και θα επισκευαστεί το μολύβδινο κάλυμμα. Οι όψεις του κτιρίου διαθέτουν τόσο επιχρισμένες περιοχές όσο και επιφάνειες προσόψεων από τούβλα και πέτρα. Αποφασίστηκε η απόξεση των σοβάδων στις  προσόψεις και τους μιναρέδες του μνημείου, οι οποίες έχουν χαρακτηριστεί από τις αναλύσεις ως μη αυθεντικές. Προς αυτή την κατεύθυνση, οι εργασίες ξεκίνησαν και η απόξεση ολοκληρώθηκε στη βόρεια πρόσοψη ενώ συνεχίζονται στην ανατολική πρόσοψη. Έχει αποφασιστεί  η τεκμηρίωση των ευρημάτων μετά την απόξεση και τον καθαρισμό των αρμών. Πραγματοποιούνται ψηφιακές μετρήσεις σε όλες τις προσόψεις και ετοιμάζονται εκθέσεις σχετικά με τα ευρήματα».

«Εύχομαι πολύ να γιορτάσουμε όλοι μαζί την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα. Δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι θα ζήσουμε εκείνη τη μέρα», είπε η Τουρκάλα αρχαιολόγος Ζεϊνέπ Μποζ κοιτάζοντας τον διευθυντή του Μουσείου Ακρόπολης Νίκο Σταμπολίδη. Η παρουσία της Ζεϊνέπ Μποζ πριν από δύο μέρες στην Αθήνα στο πλαίσιο του 4^ου Φόρουμ ΜΜΕ και Ακαδημαϊκών στο Μουσείο της Ακρόπολης θύμισε ξανά την στήριξη που έδωσε εκ μέρους της Τουρκίας σε διακυβερνητική σύνοδο της OYNESCO δηλώνοντας για πρώτη φορά ότι το σουλτανικό ‘φιρμάνι’ που επικαλείται η Βρετανία για να αποσπάσει τα Γλυπτά του Παρθενώνα δεν υπάρχει.

Η Ζεϊνέπ Μποζ η οποία εργάζεται στο τουρκικό υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού εδώ και 18 χρόνια, ως επικεφαλής του τουρκικού τμήματος καταπολέμησης της παράνομης διακίνησης αρχαιοτήτων δήλωσε στο ‘Εδώ Τουρκία’, ότι εκείνη τη μέρα πήρε τον λόγο στην ΟΥΝΕΣΚΟ και είπε: «Λοιπόν πού είναι αυτό το φιρμάνι; Γιατί δεν υπάρχει τέτοιο φιρμάνι. Δεν γνωρίζουμε κάτι τέτοιο. Κανείς δεν έχει δει ποτέ αυτό το έγγραφο, αυτό το πρωτότυπο έγγραφο». «Το είπα με χαρά, φυσικά, γιατί ήταν αλήθεια. Έπρεπε να το πω γιατί ήταν ένα σωστό, δίκαιο σχόλιο. Και φυσικά αυτό χαιρετίστηκε από την ελληνική πλευρά», ανέφερε η Ζεϊνέπ Μποζ.

«Δεν υπάρχει ούτε σφραγίδα, ούτε υπογραφή»

Ειδικά για το έγγραφο με ιταλική μετάφραση που έχουν στα χέρια τους οι Βρετανοί, η Ζεϊμέπ Μποζ είπε πως «δεν υπάρχει σφραγίδα, υπογραφή, οτιδήποτε μπορείς να σκεφτείς που να δείχνει ότι αυτό είναι επίσημο έγγραφο. Ξέρετε, μπορούμε και σήμερα να κάνουμε κάτι σαν αυτό: Μπορούμε να γράψουμε κάτι σε ένα κομμάτι χαρτί, να περιμένουμε να περάσουν 200 χρόνια και μετά να περιμένουμε να γίνει αποδεκτό ως επίσημο έγγραφο. Όπως δεν μπορείς να το κάνεις αυτό, το ίδιο και αυτή η ιταλική μετάφραση δεν έχει επίσημη αξία».

«Πάντα τηρούσαμε στάση υπέρ της Ελλάδας»

«Πάντα τηρούσαμε στάση υπέρ της Ελλάδας στο θέμα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα, υποστηρίζοντας ότι η Ελλάδα θα πάρει πίσω τα Γλυπτά του Παρθενώνα.Υπάρχει μια αμοιβαία συνεργασία. Η Ελλάδα και η Τουρκία είναι δύο χώρες που ανέκαθεν ήξεραν πώς να τηρούν στάση πάνω από την πολιτική. Υπό αυτή την έννοια, πρόκειται για δύο χώρες που ενεργούν ώριμα».

Γράφει η Μαρία Δήμου

Όλα τα ωραία πράγματα έχουν κι ωραίες ιστορίες. Κι αν είναι και νόστιμα τότε κι οι ιστορίες τους έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ας πάρουμε ως παράδειγμα τους çiğ köfte, τα ωμά κεφτεδάκια, που η ρίζα της καταγωγής τους πάει στην Ανατολία και φτάνει μέχρι και 2.000 χρόνια πριν από τη γέννηση του Χριστού. Τότε λοιπόν βασιλιάς της περιοχής, που σήμερα είναι η Urfa και το Adıyaman, στις απαρχές της Μεσοποταμίας, ήταν ο Νεμρώδ. Οι άνθρωποι πίστευαν στα είδωλα μέχρι που στα μέρη τους έφτασε ο προφήτης Αβραάμ. Δίδασκε στους απλούς ανθρώπους την πίστη στον ένα Θεό και τους παρακινούσε να τον ακολουθήσουν στη νέα θρησκεία που θα τους άνοιγε έναν καινούριο δρόμο στη ζωή. Όταν ο βασιλιάς Νερμώδ έμαθε τι συνέβαινε διέταξε να συλλάβουν τον Αβραάμ, γιατί θεώρησε πως κινδύνευε η εξουσία του από τις νέες αυτές ιδέες. Κι όχι μόνο να τον συλλάβουν αλλά και να τον κάψουν! Για το λόγο αυτό ζήτησε να συγκεντρωθεί όλη η καύσιμη ύλη της περιοχής και να στηθεί μια τεράστια εστία. Όλοι οι κορμοί δέντρων και θάμνων έπρεπε να παραδοθεί στο βασιλιά. Επιπλέον απαγόρεψε να αναφτεί έστω και η παραμικρή εστία, ούτε για θέρμανση ούτε για μαγείρεμα.

Έλα μου όμως που ένας κυνηγός γύρισε εκείνες τις μέρες σπίτι του με ένα εκλεκτό θήραμα! Ένα ζαρκάδι, που ονειρευόταν να το δει καλοψημένο στο φούρνο του σπιτιού του! Όταν η γυναίκα του του ανακοίνωσε τα νέα, δεν πτοήθηκε. Έκοψε το ένα μπούτι του ζώου, ψιλοέκοψε το κρέας και το ανακάτεψε με πλιγούρι και μπόλικα μπαχαρικά κι αλάτι. Αυτά ήταν που έκαναν τη δουλειά. Το κρέας «ψήθηκε» με τα μπαχαρικά χωρίς να βγει ο παραμικρός καπνός από την καμινάδα του σπιτιού!

Η ιδέα άρεσε και η γεύση μάγεψε! Την ίδια συνταγή ακολουθούσαν για αιώνες ι κα΄τοικοι της περιοχής και τα ωμά κεφτεδάκια, τα çiğ köfte απέκτησαν και το όνομα της περιοχής. Έτσι έγιναν παγκοίνως γνωστά ως çiğ köfte Koagene, της Κομμαγηνής.

Τα χρόνια περάσαν και οι προδιαγραφές του Υπουργείου Υγείας έγιναν πιο αυστηρές. Από το 2008 τα çiğ köfte δεν περιέχουν κιμά, καθώς στο ωμό κρέας εύκολα αναπτύσσονται βακτήρια. Το πλιγούρι αποτελεί το βασικό υλικό και με την προσθήκη σάλτσας ντομάτας και πιπεριάς, κρεμμυδιού, σκόρδου, μαϊντανού, pul biber και μπαχαρικών τα κεφτεδάκια αυτά είναι το αγαπημένο φαγητό ή ο μεζές όσων βρίσκονται ή επισκέπτονται την Τουρκία. Σερβίρονται με φύλλα μαρουλιού ή τυλίγονται σε πίτα λαβάς (τορτίγια) και φυσικά ταιριάζουν με το ξύδι ροδιού, το nar eksisi.

Όσο για τον Αβραάμ, το θαύμα και πάλι έγινε! Η φωτιά έγινε νερό, τα ξύλα ψάρια κι ο Προφήτης σώος κι αβλαβής!

Πολύχρωμα αγάλματα της «ομάδας Σκύλλα» βρέθηκαν κατά τη διάρκεια ανασκαφών στην Αρχαία πόλη της Λαοδίκειας στο Ντενιζλί της Τουρκίας. Πρόκειται για μια σημαντική ανακάλυψη γλυπτών που κατασκεύασαν οι Ρόδιοι γλύπτες Αθανόδωρο, Αγήσανδρο και Πολύδωρο στις αρχές του 2ου αιώνα:  Το κεφάλι και το χέρι της Σκύλλας, που σχηματίζει την ομάδα Τεράτων της Σκύλλας, το σώμα του Οδυσσέα, που δέχθηκε επίθεση από τη Σκύλλα κατά την επιστροφή του στην Ιθάκη, το κεφάλι ενός από τους φίλους του, καθώςκαι η πλώρη του πλοίου. Ο Τούρκος Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού Μεχμέτ Νουρί Ερσόι ανέφερε: «Αυτά τα εξαιρετικά γλυπτά είναι πολύ σημαντικά καθώς είναι σπάνια έργα που αντικατοπτρίζουν το μπαρόκ στυλ της ελληνιστικής περιόδου και έχουν επιβιώσει μέχρι σήμερα με τα αυθεντικά τους χρώματα».

Σύμφωνα με τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης,  οι ανασκαφές συνεχίζονται στην Αρχαία πόλη της Λαοδίκειας. Φέτος, κατά τη διάρκεια των εργασιών που πραγματοποιήθηκαν στον χώρο του «Δυτικού Θεάτρου», είχε βρεθεί το άγαλμα του Ασκληπιού, θεού της ιατρικής στην ελληνική και ρωμαϊκή μυθολογία, και το κεφάλι του αγάλματος της Θεάς Υγιείας. Κατά τις συνεχιζόμενες ανασκαφές βρέθηκαν επίσης πολύχρωμα αγάλματα της «ομάδας Σκύλλα». Η αποκάλυψη των γλυπτών ενθουσίασε τους αρχαιολόγους. Τα αγάλματα της «ομάδας Σκύλλα» απομακρύνθηκαν από τη θέση τους με σχολαστική δουλειά.

«Αντικατέστησε το μπαρόκ στυλ»

Ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού Μεχμέτ Νουρί Ερσόι, σε δήλωσή του στον λογαριασμό του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ανέφερε: «Η εφαρμογή μας ‘Κληρονομιά στο μέλλον’, που είναι το πιο ολοκληρωμένο και φιλόδοξο έργο της τουρκικής αρχαιολογίας, συνεχίζει να αποδίδει καρπούς. Μοναδικά και πολύχρωμα αγάλματα της ομάδας Σκύλλα ανακαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια των εργασιών αποκατάστασης. Αυτά τα εξαιρετικά γλυπτά είναι πολύ σημαντικά καθώς είναι σπάνια έργα που αντικατοπτρίζουν το μπαρόκ στυλ της ελληνιστικής περιόδου και έχουν επιβιώσει μέχρι σήμερα με τα αυθεντικά τους χρώματα. Θα ήθελα να ευχαριστήσω ολόψυχα το Τμήμα Ανασκαφών και Έρευνας και την ανασκαφική μας ομάδα στη Λαοδίκεια που εργάστηκαν για το έργο».

«Τα αγάλματα βρέθηκαν άθικτα»

Επικεφαλής των Ανασκαφών Αρχαίας Πόλης Λαοδικείας Καθηγητής Celal Şimşek έδωσε τις ακόλουθες πληροφορίες για την ομάδα αγαλμάτων Σκύλλα που ανακαλύφθηκε στην αρχαία πόλη, η οποία περιλαμβάνεται στον Δοκιμαστικό Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO: «Στο πλαίσιο του έργου, κατά τη διάρκεια των συνεχιζόμενων εργασιών ορισμένα από τα αγάλματα του κτιρίου βρέθηκαν άθικτα. Ένα από τα πιο σημαντικά από αυτά τα γλυπτά είναι η ομάδα Σκύλλα: Το κεφάλι και το χέρι της Σκύλλας, που σχηματίζει την ομάδα Τεράτων της Σκύλλας, το σώμα του Οδυσσέα, του Αχαιού ήρωα του Τρωικού Πολέμου, του Βασιλιά της Ιθάκης, που δέχθηκε επίθεση, το κεφάλι ενός από τους φίλους του, και η πλώρη του πλοίου. Τα αγάλματα είναι σε στυλ μπαρόκ του δεύτερου αιώνα π.Χ. Κατασκευάστηκαν από τους Ρόδιους γλύπτες Αθανόδωρο, Αγήσανδρο και Πολύδωρο στις αρχές του 2ου αιώνα. Αυτά τα τεχνουργήματα είναι πολύ σημαντικά στον κόσμο της αρχαιολογίας, καθώς είναι τα αρχαιότερα τεχνουργήματα στα οποία βρίσκουμε συγκεκριμένα αρχαιολογικά δεδομένα για έναν σημαντικό θρύλο που συναντάται στο ομηρικό της Οδύσσειας».

Σκύλλα: Το τέρας του Ομήρου

Στο Έπος της Οδύσσειας του Ομήρου, μεταξύ των γεγονότων που βίωσε ο Οδυσσέας κατά την επιστροφή του στην γενέτειρά του μετά από 10 χρόνια στο τέλος των Τρωικών Πολέμων, ήταν η συνάντησή του με τη Σκύλλα, το θαλάσσιο τέρας με το κεφάλι μιας γυναίκας και το κάτω μέρος του σώματός του που περιβάλλεται από άγρια ​​σκυλιά.